Jamie Quatro-Vuurrede

Recensie door Tea van Lierop

Atlas | Contact

Hoofd en Hart, het vuur van de verleiding...

Een oeroud thema in een zinderende eigentijdse roman, zo zou dit boek in het kort samengevat kunnen worden. Het uitgangspunt is een gelovige jonge vrouw die haar religie serieus neemt en er haar hele leven mee worstelt. Die worsteling komt voort uit verleidingen waaraan een mens nu eenmaal bloot staat. Net als Eva, die in het paradijs verleid werd door de slang om te eten van de boom van goed en kwaad, werd Maggie verleid seks voor het huwelijk te hebben en daardoor haar lot bezegelde. Door het diepgewortelde geloof meende ze boete te moeten doen voor haar zonde en liet haar geen andere keuze dan te trouwen met de jongen waarmee ze seks had, Thomas. 

 

Met deze jongen krijgt ze twee kinderen. Zo staan de zaken ervoor wanneer op een dag de situatie verandert door een berichtje aan een dichter. Maggie is schrijfster en waagt het op een goed moment een mail te sturen aan dichter James Abbott. Zij wordt geraakt door zijn nieuwe dichtbundel, eigenlijk is het veel meer dan geraakt, ze spreekt zelfs van gelouterd. Haar mailtje wordt enthousiast ontvangen en dit wordt het begin van een intensieve, platonische relatie.

Ze vinden elkaar in het uitwisselen van ideeën over theologische literatuur en de vraag of er wel een tweedeling moet bestaan in literatuur voor gelovigen en ongelovigen. Voor je het weet word je als gelovige bestempeld als ‘achterlijk’ of ‘excentriek’.

Maggie doet promotieonderzoek, ze onderzoekt de raakvlakken van poëzie en theologie en wil graag gedichten schrijven.

Uit het mailcontact blijkt dat ze veel gemeen hebben, beiden getrouwd, twee kinderen, jongen en meisje, Maggie studeerde in Princeton waar James werkt.

Alle tekenen wijzen erop dat de platonische liefde een grens zal overschrijden, sterker nog, het boek begint ermee. De opbouw is verre van chronologisch. Het begin, de zonde, maakt dat die spanning in elk geval verdwenen is zodat er ruimte komt om de voorgeschiedenis en de afloop in fragmenten te lezen.

Het geloof is een van de belangrijke thema’s. Maggie probeert duidelijkheid te krijgen door te beschrijven hoe zij haar religie beleeft. In een dagboekaantekening - waarvan ze een brief maakt die ze nooit zal versturen – schrijft ze over een van de momenten waarin de verleiding er is, maar de grens nog niet overschreden is. De spanning is voelbaar:

‘Lieve James, Een zoveelste dagboekaantekening, een zoveelste brief die ik nooit zal versturen. Als bidden in de leegte. God van God, Licht van Licht. Loze Leegte van loze Leegte - herinner jij je nog de dag dat we naar het museum gingen? […] In de zaal ernaast stond je voor een spiegelwand en toen ik daar binnenkwam, zag ik dat je mij zag in de weerspiegeling: je blik die naar beneden gleed, toen weer naar boven. […] (blz. 43)

In deze passage gebeurt al zoveel dat het duidelijk een voorbode is van het onvermijdelijke, het verbodene, dat wat niet gebeuren mag. De beschrijving is subtiel, niet rechtstreeks, maar door een spiegelbeeld te gebruiken, heel mooi. 

 

Adam en Eva. (Cornelis van Haarlem, Rijksmuseum)

      

Het leven wordt er niet eenvoudiger op wanneer aan de ene kant begeerte wordt aangewakkerd door James en aan de andere kant Thomas, die met veel geduld aandacht probeert te krijgen van zijn vrouw. Dat wil niet echt lukken, fysiek is ze afwijzend. Niet helemaal verwonderlijk, want echte passie met Thomas is er amper geweest. Het wordt zelfs een beetje op het randje tussen gênant en hilarisch wanneer hij een vibrator voor haar koopt. Ze loopt boos weg. Thomas voelt zich aan de ene kant gekwetst, maar ook schuldig omdat hij vindt dat hij haar tekort doet. Maggie speelt zeer gevaarlijk spel. Zij zit tussen drie vuren in, God, Thomas en James. Het vuur is een van de thema’s. De titel Vuurrede, in het Engels Fire Sermon dekt de lading. Hieruit blijkt hoe groot het belang van godsdienst is. Religie kan een houvast zijn in het leven, maar kan ook beklemmen. 

‘Stel dat je op een dag tot de ontdekking zou komen dat met zekerheid is vastgesteld dat het lichaam van Christus ook echt het lichaam van Christus is? Of dat er ongekend gedegen, waterdicht wetenschappelijk onderzoek is uitgevoerd om het bestaan van God in twijfel te trekken, en dat dit onderzoek- onweerlegbaar - heeft aangetoond dat Hij niet bestaat? Wat zou je dan voelen?

Opluchting’ (blz 105)

Deze roman over passie, lijden, onderwerping stemt tot nadenken en is sterk verweven met de vraag of we altijd keuzes kunnen maken. Maggie groeide op in een gelovig gezin en zelf gelooft ze ook. Maar waarom steeds die verleidingen? Waarom moet een mens zo in verzoeking gebracht worden? En wanneer we terugdenken aan die zonde, omdat we het moment willen herbeleven, waarom voelen we dan alleen maar meer weemoed? Daarover gaat dit boek, over illusies en dingen die we nooit zullen vinden omdat elke zoektocht zal ontaarden in weer een nieuw verlangen. Precies dat laat het het boek ook zien, het maken van de juiste keuzes, het aanvaarden en het levendig houden van herinneringen. Uiteindelijk is het einde van een boek een beetje weemoedig, maar ook waarachtig. 

Een prachtig boek, dat na het dichtslaan nog lang blijft nagloeien. 

 De auteur

Jamie Quatro debuteerde in 2013 met het van geloof en overspel doordrenkte 'I Want To Show You More', dat op vele eindejaarslijsten prijkte en in The New Yorker werd geprezen als: 'Zinnelijk, exuberant, vol vreugde [...] Genesis maakt plaats voor het Hooglied

Titel: Vuurrede

Titel oorspronkelijk: Fire Sermon

Auteur: Jamie Quatro

Uitgever: Atlas | Contact

Vertaling: Nicolette Hoekmeijer

ISBN: 9789025451738

Pag.: 240

Genre: literaire fictie

Verschenen: juni 2018