Beoordeling
5 sterren
Met dank
aan Uitgeverij Karaat
"De
impact van een mistsluier over een familie"
Het verhaal
Camanchaca
is het indringende coming of age-verhaal van een nu 20-jarige jongen, een introverte,
inactieve, gelaten en naamloze ik-verteller die journalistiek studeert, een
slecht gebit heeft en een behoorlijk overgewicht.
De ouders
van de verteller zijn gescheiden toen hij vier jaar was en hij is met zijn
moeder in Santiago de Chile gaan wonen. De dominante, gefrustreerde moeder, "dik en lomp", werkt niet meer
en gaat bijna de straat niet meer op. De vader is in Iquique gebleven en heeft
een nieuwe vrouw en een zoontje.
Al in zijn
jonge jaren heeft hij het plan om later bij de radio te gaan werken, om als verslaggever
voetbalwedstrijden te verslaan. Hij spaart voor een cassetterecorder en
microfoon, en neemt zijn eigen verslaglegging op.
Dan komt
zijn moeder op het idee dat hij haar ook kan interviewen. Hierdoor stelt hij
zijn moeder vragen over de reden van de scheiding; wat is er met zijn nichtje
gebeurd, hoe is zijn oom Neno overleden en hoe kwam het dat ze met een tas vol
geld terug kwam uit Iquique?
"Bij een van de interviews zei mijn moeder
dat het soms beter was om je niets te herinneren"
Vanwege het
slechte gebit van de hoofdpersoon reist hij met zijn vader en zijn gezin naar
het zuidelijke grensstadje Tacna in Peru, om daar een goedkope tandarts te
bezoeken. Van zijn moeder heeft hij een lijst meegekregen met kledingwensen die
zijn vader voor hem moet betalen. Het dienen vooral dingen te zijn van een goed
merk.
Het is een
lange reis door de Atacama-woestijn van Chili. De hoofdpersoon worstelt
met vragen die hij hem eigenlijk niet durft te stellen en vader uit gemakkelijk
kritiek op het overgewicht en lijkt geen oog te hebben voor het onderhuidse
leed van zijn zoon. Wanneer vader iets zegt, geeft hij hem een kort, ontwijkend
antwoord en sluit zich vervolgens letterlijk voor hem af door zijn oordopjes in
te doen. Het gesprek dooft al, voordat het zelfs maar begint.
Ook de logeerpartij bij zijn opa, loopt niet uit op een warm
welkom.
"Daarom ben je zo
dik, zegt hij, omdat je niet aan sport doet. [.....] Jehova wil geen mannen als
jij, zegt hij, hij wil actieve mannen, die voor hun lichaam zorgen, voor hun
ziel, die het leven weten te waarderen. Goede mannen, zegt hij en ik hou mijn
mond. Er spoken woorden in mijn hoofd die ik zou kunnen zeggen. Het zijn er
veel en ze zitten me dwars, maar het lukt me niet ze in de juiste volgorde te
zetten"
De
hoofdpersoon staat nog altijd onder invloed van zijn ouders en is niet bij
machte om zich daaraan te onttrekken. Hij worstelt met een jeugd waarin
negatieve belevingen een grote rol spelen, de scheiding, zijn schooltijd en de
familiemist die maar niet lijkt op te trekken.
Camanchaca
Dit is een
verschijnsel aan de kuststreek in Noord Chili. Het vormt zich tot een compacte
deken van mist en onttrekt alles aan het oog. Deze camanchaca staat in dit boek
model voor de mist die over de familie hangt.
Het verhaal en de
schrijfstijl
Het boek is
opgebouwd uit kleine, naamloze hoofdstukjes en vertellen beurtelings over
gebeurtenissen bij vader en moeder, en verspringen ook in tijd.
Het verhaal
is een pijnlijk en schurend relaas over een ongemakkelijke jeugd en dito omgang
met de ouders. Er wordt heel veel verteld, maar de schrijfstijl is juist heel
minimalistisch te noemen, doordat het zonder overbodige toevoegingen wordt
beschreven. Je voelt de pijn, de desinteresse en het verdriet, zonder dat het
expliciet wordt beschreven. Een prachtige vorm van showing-not-telling.
Ondanks de
korte en onopgesmukte tekst, zijn de beschrijvingen heel beeldend en laten de
lezer meevoelen met de hoofdpersonage. De schrijfstijl is helder.
Terugkerende
motieven zijn het uiteengerukt gezin, raadsels waar niemand echt over wil en
durft te praten, het slechte gebit waar ook de moeder last van had en het
overgewicht van de moeder en de hoofdpersoon.
Dit
pareltje is een beklijvend verhaal, waar je nog lang over na kunt denken. Een pareltje
omdat zo'n klein boekje zóveel kan verwoorden. Een absolute aanrader voor de
liefhebber van een mooie en indringende roman.
De auteur
Diego Zúñiga is
een Chileens schrijver en debuteerde met Camanchaca in 2009 op 22-jarige
leeftijd. Hij woont en werkt in Santiago de Chile en zijn werk is beloond met
enkele literaire prijzen.
Vertaald
door: Merijn Verhulst
Categorie:
Roman
Pagina's:
139
Uitgeverij:
Karaat
ISBN: 9789079770335
Verschenen:
mei 2017