'Though lovers shall be lost, love
shall not'
Dylan Thomas
Ik, de gerecyclede
soldaat
Bas
Steman is met deze roman op de persoonlijke tour gegaan, waar een heel bijzondere
ervaring tijdens een uitje van het werk aan vooraf is gegaan. De hoofdpersoon is een naamloze ik, maar we kunnen er vanuit
gaan dat de auteur hiermee zichzelf bedoelt. Het is een verhaal dat feit en
fictie naadloos in elkaar over laat gaan.
Marjon Nooij
Het voornemen om op Texel een
parachutesprong te maken eindigt in een overweldigend angstig gevoel, wanneer
de fietsminnende, schrijvende journalist zich ter voorbereiding op de tandemsprong
aan het omkleden is. Hij voelt zich duizelig en krijgt ademnood.
'Ik zag mijn collega's krom als bananen op het tapijt liggen, met holle ruggen en de onderbenen en schouders tegelijkertijd van de vloer. De instructeur wees naar mij, ik zag hoe hij zijn wijsvinger krulde en zijn lippen bewoog. Binnen een seconde kwam er een mist opzetten die me afsneed van mijn omgeving en alle geluiden dempte. Vanaf dat moment had ik het gevoel dat ik helemaal alleen was. Alleen. Omringd door dreunende stilte. Ik hoorde niets, behalve die dwingende galm in mijn hoofd: 'Doe het niet!''
Tijdens het omroepfeestje
komt hij nader in contact met zijn twaalf jaar oudere collega en koningin van
de redactie; Anne. Ze besteden tijd
met elkaar en de vonk slaat over, hoewel hij stellig het gevoel heeft dat het
geen lang leven beschoren is. Fijn voor een gezellig lang weekend, een beetje spelen en dan weer terug tot de orde van de dag.
Anne echter zegt
spiritueel te zijn en weet hem te verleiden tot een sessie regressietherapie,
om te ontdekken waar zijn angst vandaan komt en wat zijn geest voor hem
verborgen houdt. Ondanks zijn scepsis waagt hij deze sprong wel. 'Jeuk, jeuk, jeuk.'
'Mijn spirituele carrière reikt niet verder dan de plichtmatig voor en na de maaltijd afgeraffelde Onzevaders en Weesgegroetjes, een handvol kerkbezoeken en begrafenissen, en een door mijn brein naar de achtergrond verdrongen avond in een zweethut.'
Een wit huisje, vlak bij zee en een schuurtje met een fiets. Hij ziet zichzelf lopen, een vrouw kust zijn wang en noemt zijn naam... Morgan.
Wat er dan met hem gebeurt, gaat gepaard met angst, onheil, vuur en dreiging. Market Garden komt in hem op.
Hij beseft dat hij een soldaat is.
Wales,
1944.
De Tweede Wereldoorlog is
in volle gang. De zesentwintigjarige Morgan
Gethin Probert (Mock) wil zich
verdienstelijk maken en meldt zich aan om dienst te doen in het leger. Bertrys
wil niet dat hij gaat, maar hij ziet zijn kans schoon om op die manier sneller
te sparen voor hun toekomst. Hij doorstaat de zware training en wordt
geselecteerd bij de paratroepers. Bij de Slag om Arnhem sneuvelt hij.
De hoofdpersoon is geïntrigeerd
door zijn ervaring en gaat op onderzoek uit naar ene Morgan, zijn familie en
historische feiten. Dan vindt hij een gedenksteen...
Ondertussen bevindt de
oude Bertrys zich in een
verpleeghuis, ze is op hoge leeftijd en is blijven hangen in het verleden. Ze
droomt zich door haar verkeringstijd met haar grote liefde.
Het boek is opgebouwd uit
drie lagen, die elkaar steeds afwisselen. De lijnen ontrollen zich naast elkaar
in het heden en het verleden. In het begin kan het lastig zijn om de lijnen van
elkaar te onderscheiden. Steman heeft daar echter wel een foefje voor gecreëerd
en als je dat door hebt, wordt het snel duidelijk.
De auteur maakt gebruik
van laconieke, sceptische opmerkingen en zelfkritiek, maar het proza boeit en er
zijn rake en prachtige zinnen. De liefde is voelbaar, het verdriet pijnlijk. Een
genot om te lezen en het heeft mij zeker nog meer aangezet tot het nadenken over reïncarnatie. Zou het dan toch..? Vergeet niet om het
nawoord te lezen!
Omdat hij een boek heeft
willen schrijven met de thema's liefde en dood, is hij zich gaan verdiepen in
regressietherapie, waar hij nogal sceptisch instapte. Een groot deel van deze
roman is gebaseerd op de feiten, aangevuld met fictieve elementen. Als het boek
gelezen is, is een groot deel van de feitelijkheden duidelijk. Daar waar het
overgaat in fictie heeft de lezer nog wel iets om over na te denken.
Kijk eens op https://www.facebook.com/Morgan1944/videos/563990493959024/ voor de
ontroerende filmpjes over de zoektocht van Steman in Wales naar de soldaat
Morgan. Dat geeft een
heel goed beeld over de feiten en fictie en waar ze elkaar raken.
De vraag kan misschien blijven
op welk moment de fictie uit de duim van de auteur komt. Maar zelf hecht ik
daar niet veel belang aan.
Het boek leest heerlijk,
sleept je mee het verhaal in. Daarbij heeft Steman het geheel mooi gecomponeerd
door het perspectief en de tijd steeds te wisselen. Het resultaat is een uiterst inventief en verrassend verhaal dat me danig
heeft weten te boeien én te ontroeren.
Bas Steman (1971) is schrijver en programmamaker. Wilde ooit wielrenner worden. Schreef o.m. de ‘belevingsbiografie’ Naakt
in de orkaan over Ramses Shaffy en Tinus!
Tinus! over Leontien van Moorsel. Fietste zelf wedstrijden met
bekende renners in een tijd die ver achter ons ligt. De aankomst is zijn
literaire debuut.
Titel: Morgan. Een liefde
Auteur: Bas Steman
Pagina's: 320
ISBN: 9789046823125
Uitgeverij Wereldbibliotheek
Verschenen: januari 2018
