maandag 23 september 2019

Flip G. Droste - De betekenis van betekenis

Recensie door Tea van Lierop
Uitgeverij Aspekt



'Zelfs de monoloog is een dialoog'

De titel 'De betekenis van betekenis' roept vragen op. Wat zit erachter? Het antwoord hierop komt in de inleiding aan de orde: elk teken staat voor iets anders. Er is geen leven mogelijk zonder tekens. Denk aan verkeersregels en regels die opgesteld zijn voor een partij tennis. Na de inleiding, een denkoefening, duikt de auteur het verre verleden in. Te beginnen met Mozes, Jezus en Mohammed, zij hebben als profeten de wil van God vastgelegd in geschreven woord.

Deze recensie krijgt als titel een citaat uit een gedeelte over Sokrates, een moedig man die de macht van de geschreven wet erkent en daar de volle consequentie van neemt: tot in de dood. Dialoog is over-en-weer praten, wanneer je met je eigen ziel in gesprek bent wissel je gedachten uit, denken is een dialectisch proces, ook een dialoog.

De beroemde grootheden die voorbijkomen in dertien hoofdstukken hebben allemaal iets gemeen: De taal. Aan de hand van deze beroemdheden verklaart de auteur ons hoe een theorie, een literair werk of een schilderij tot stand kan komen. De bron is een vermoeden, een gedachte die leidt naar een theorie, een literair werk of een schilderij. Onvoorstelbaar hoe zo'n proces - dat zo vanzelfsprekend lijkt - tot stand komt.

Een deel is te verklaren in het karakter. Doorzetten, afzien en buiten de paden treden zijn zomaar een paar voorbeelden die kunnen leiden tot meer dan een gedachte.

Een tweede belangrijke verklaring is de verbeelding. Bij een sprookje lopen verbeelding en werkelijkheid in elkaar over. Een schilderij is een in verf verbeelde werkelijkheid. Een van de beroemdheden die besproken worden is Hiëronymus Bosch, geboren ca 1450 in Den Bosch. Een van zijn werken is 'De tuin der lusten', een drieluik. Talloze interpretaties weden toegedicht aan het schilderstuk: de schilder zou krankzinnig zijn of tot een geheime sekte behoren.

El Jardin de las delicias

Een van de geportretteerden is Albert Einstein. De bijdrage die hij geleverd heeft aan de wetenschap komt helemaal uit het brein:

'Zijn brein kan 'bedachte' waarnemingen omzetten in hypotheses en die ordenen in een theorie.'

Er is ruim aandacht voor de vraag wat de mens meekrijgt bij de geboorte. Er is een aangeboren stelsel van algemeen geldende grammaticale regels. Hierbij wordt het technische aspect uitgelicht, geen eenvoudige stof, wel erg interessant. Je vraagt je als leek toch af hoe het komt dat een baby na een paar maanden woordjes produceert.

Auteur

Flip G. Droste (Arnhem, 4 juli 1928) is een Nederlands schrijver en publicist. Hij doceerde Algemene Taalwetenschap aan de Katholieke Universiteit Leuven van Leuven en publiceerde tal van artikels en essays over (het ontstaan van de) taal, linguïstiek en semiotiek. Daarnaast is hij ook auteur van enkele historische romans. Zijn werk is wetenschappelijk gefundeerd, maar de meeste van zijn publicaties zijn ook voor de leek begrijpelijk tot vlot leesbaar. Door zijn Nederlandse roots en zijn ervaring in Vlaanderen, vertolkt hij een genuanceerde visie over gelijkenissen en verschillen in het gebruik van het Nederlands in beide landen.
Sedert zijn emeritaat is zijn literaire productie eerder toegenomen dan afgenomen, zoals blijkt uit zijn literatuurlijst. (Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Flip_G._Droste)

Titel: De betekenis van de betekenis
Auteur: Flip G. Droste
Categorie: non-fictie
Pagina's: 254
Uitgeverij: Uitgeverij Aspekt
ISBN: 9789463382489
Verschenen: juli 2017

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Laat gerust een reactie achter.
Dat wordt zeer op prijs gesteld en we willen graag weten wat je ervan vindt.