Nicolien Mizee - Moord op de moestuin

Recensie door Roosje

Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar

                       

DWDD-Boek van de maand februari 2019

Trouble in Paradise

´De hele geschiedenis begon toen mijn zuster en zwager een pan soep kwamen brengen.

Twee maanden daarvoor was ik getrouwd.’ 

(2019, 7, ebook)

Judith is laat getrouwd met Thijs - die wat ouder is dan zij - en drie dagen na de bruiloft krijgt hij een hartaanval waar hij maar niet van wil herstellen. Zus Cora stelt voor met zijn vieren, de zussen en hun echtgenoten, voor een langere tijd een huisje te huren zodat Thijs kan opknappen.

De roman begint als een romannetje voor oudere meisjes, à la Joop ter Heul. Gezellig met zijn viertjes de zomer doorbrengen op een oud landgoed in een authentiek boswachtershuisje. Dat landgoed blijkt ook nog eens in handen te zijn van twee oude vriendinnen van Cora en Judith. Dan zie je meisjes, de robbedoezen van vlotte, blonde, aantrekkelijke bakvissen al voor ogen, behalve dat deze vier vriendinnen de jaren des onderscheids inmiddels wel bereikt hebben.

Het landgoed is in deplorabele staat. Er rust een soort vloek op; het is al generaties in bezit van de familie van de zussen Anne en Fiep. De mannelijke erfgenamen hadden de neiging een beetje raar in het hoofd te worden en het landgoed weg te willen geven of iets dergelijks, maar het in ieder geval het niet gewoon te laten erven door hun nakroost. De vader van Anne en Fiep is jaren geleden verdwenen en behalve hun oude moeder is niemand daar heel erg rouwig om.

Op het terrein van het landgoed is een volkstuinvereniging gevestigd, EVA AVE, met een paar eigenaardige moestuiniers, die er ook nog eens conflicterende ideeën en belangen op nahouden: een samenleving in het klein. Herkenbaar voor diegenen die ook een moestuin huren op een complex, en hilarisch natuurlijk.

Judith moet wat en begint tamelijk hartstochtelijk groente te verbouwen en relaties met de andere tuiniers aan te knopen.

Verwikkelingen volgen, daar kun je donder op zeggen natuurlijk. Trouble in Paradise, gedonder in de glazen versgeperst natuurlijk sap.

Het is geen echte, heel spannende who-done-it. Dat is niet waar het omgaat. Waar gaat het hier dan wel om? Nou, onder andere om het schrijven van een roman en hoe dat moet, wat de regels zijn. Judith is, net als Mizee zelf, een schrijfster én docente op een schrijversvakschool; maar ik suggereer verder geen autobiografische overeenkomsten, ik zou bijna zeggen: juist niet en dat is een beetje grappig bedoeld. Judith kan niet meer schrijven sinds zij getrouwd is en haar man ziek is. Dat zou kunnen duiden op een minder gezonde situatie of relatie, of toch niet? Letterlijk tussen de regels door laat Mizee zien aan welke voorwaarden een goede roman of een goed stuk aan moet voldoen. Anders dan het echte leven zit fictie doortimmerd in elkaar. Om met W.F. Hermans te spreken: er valt geen mus zonder reden van het dak. De roman is net als een tuin een omheinde werkelijkheid met eigen regels en gebruiken. De hof van Eden, het Paradijs van Adam en Eva, was ook zo: een lieflijk landschap waarin de dieren, hert en leeuw, gezusterlijk naast elkaar leefden en waar geen wolkje aan de lucht was. Net als de zusters, Cora en Judith, en Anne en Fien, die ook nog eens elkaars vriendinnen waren. Vroeger, als kind was alles vrolijk, en ook nu is er geen wolkje aan de lucht op het landgoed, of toch wel? Waar schuilt de slang? Hoe dan ook: een roman over het schrijven. Mooi, fijn, ik ben daar dol op.

Aan alle elementen merk je dat: alle dingen komen minstens twee keer voor, de meeste zelfs vaker; metaforen krijgen ook een letterlijkheid in het verhaal, zoals het door mij gebruikte 'geen wolkje aan de lucht’: de metafoor - soit, een beetje een versleten vergelijking, meer een gezegde -  vindt zijn letterlijkheid, zijn concreetheid in zomers weer met warmte en geen regen, letterlijk geen wolkje aan de lucht. Maar dat is maar één kant, want er zijn wel degelijk donderwolken op komst.

De roman zit knap en hecht in elkaar. Niets gebeurt zomaar. Alle bouwstenen worden netjes boven en naast elkaar gemetseld. Heerlijk zijn de moestuinverhalen, verhalen over de natuur, veel over vogels, over gewassen, over koken, over eten en gezellig samen aan tafel zitten. Het is zo genoeglijk, en toch ook weer niet, dat je verwacht dat Agatha Christie misschien ook nog om het hoekje van een theerozenstruik komt piepen.

Mizee heeft een heel lichte pen, een heel lichte toets, die overstroomt van haast meisjesachtige ironie, dus niet van die vette, überintellectuele zoals bijvoorbeeld van Ilja Leonard Pfeiffer, maar fijntjes als een zomerbriesje, zoals van veel Engelse schrijfsters en ook van Doeschka Meijsing. Mizee schrijft misschien ietsje minder intellectueel dan Meijsing, maar ik hoor Meijsing op de achtergrond toch wel een beetje meeresoneren; en daar word ik niet ongelukkig van. Mizee is in ieder geval niet vies van allerlei literaire verwijzingen; de moeilijke licht ze even fijntjes toe. Meijsing kon daar ook wat van, lees bijvoorbeeld Over de liefde.

Het is voorstelbaar dat niet iedereen Mizee’s schrijven kan waarderen, misschien vindt men haar te licht, te oubollig, te doorzichtig, maar dat is wellicht iets waar je aan zou kunnen wennen. Dat doorzichtige, dat licht oubollige heeft op zijn beurt ook iets ironisch en lichtvoetigs.

Ik hou van haar licht ironische stijl, waarin de dingen een beetje lijken te kabbelen, maar toch ook moest ik het af en toe werkelijk uitproesten, zo grappig.

Voor mij is het het derde boek dat ik van haar lees; De halfbroer was de eerste roman; op deze blogspot is tevens de recensie te vinden van De kennismaking. Faxen aan Ger is haar eerste autobiografische tekst.

Auteur

Nicolien Mizee (Haarlem, 1965) debuteerde in 2000 met Voor God en de Sociale Dienst. Haar tweede roman Toen kwam moeder met een mes werd in 2004 genomineerd voor de Libris Literatuurprijs.

In 2006 verscheen En knielde voor hem neer. Voor NRC Handelsblad schreef ze de veelgelezen column ‘Schrijfles’ over haar ervaringen als lerares proza schrijven. De verzamelde columns verschenen in 2009 onder de titel Schrijfles.

In 2015 verscheen het door de pers zeer goed ontvangen De Halfbroer.

http://www.schrijversvakschool.nl/docenten/108-nicolienmizee

Titel: Moord op de moestuin

Auteur: Nicolien Mizee 

Pagina's: 240

ISBN: 9789038802015

Uitgeverij: Nijgh & Van Ditmar

Verschenen: januari 2019