Bespreking door Roosje
Korte inhoud van het verhaal
Florence Green is weduwe
en woont al een paar jaar in Hardborough, East Suffolk. Ze is al
een tijdje bezig het op twee na oudste huis in het dorp te kopen om er een
boekwinkel in te gaan houden. Dat voornemen stuit niet op al te grote bezwaren
van de inheemse bevolking maar enthousiasme is er vrijwel alleen van de
mensenschuwe zonderling mr Brundish, die overigens in het oudste huis van
het dorp woont. Tot mrs Garmant, een soort nouveau riche, zich ermee
gaat bemoeien.
Er is altijd
discussie: boek of film? Film of boek? Voorop moet ik stellen dat boeken en
films totaal andere media zijn. Kort gezegd: een boek is vooraleerst talig en
stelt je in staat je eigen beelden te vormen. Een film is opgebouwd uit
beelden, die krijg je in een razend tempo voorgeschoteld. Taal en beelden: soms
staan die tegenover elkaar, soms gaan ze hand in hand.
 |
Emily Mortimer als
Florence Green
|
Zelf vind ik
maar één film beter dan het boek: Brokeback
Mountain van regisseur Ang Lee tegenover
de novelle van Annie Proulx. Maar
dat komt misschien wel omdat ik eerst de film zag en daarna pas de novelle heb
gelezen. Ik vond de film veel indringender en emotioneler dan de novelle. Het
was geen roman maar een novelle, dat scheelt natuurlijk ook. Een novelle is
kort en geeft minder gelegenheid tot uitwerking. Maar hierin moet ik mezelf
direct tegenspreken - haha - dat De dood
in Venetië van Thomas Mann ook een novelle is, maar ja, het is wel een Thomas Mann
en dat zegt dan weer alles. Zelfs een novelle is bij Thomas Mann eigenlijk een
korte roman, zo uitgewerkt is die. En nu ik het toch over De dood in Venetië heb, daarvan zag ik eerst de film van Luchino
Visconti en met een onvoorstelbaar goede Dirk Bogarde in de hoofdrol. Deze film zag ik vroeg in mijn leven
en die maakte een onuitwisbare indruk. Toen ik jaren later pas de novelle van
Mann las zag ik door de pagina’s heen de gezichten van Dirk Bogarde en de
jongen Tadzio verschijnen. Dat was
heel verwarrend. Wat De dood in Venetië
betreft kan ik niet anders dan beamen dat de beide media niet met elkaar
vergeleken kunnen worden en dat ze allebei steengoed zijn.
Sommige mensen
zeggen dat je eerst het boek moet lezen en daarna de film moet gaan zien. Ik
weet niet of dat zo is en ik doe er ook geen uitspraak over.
Gister zag ik The Bookshop van de Spaanse regisseur Isabel Coixet met in de hoofdrollen
Bill Nighy als mr. Brundish, de weirdo
kluizenaar en Emily Mortimer als Florence
Green, de boekwinkelierster.
Ik ben een
groot bewonderaar van auteur Penelope
Fitzgerald. Haar vier in het Nederlands vertaalde romans heb ik met graagte
gelezen. Dit boek, De boekhandel, heb
ik van te voren nog even herlezen.
 |
De tea party bij mrs.
Gamart
|
De Volkskrant heeft de film behoorlijk
afgekraakt en maar twee sterren gegeven. De recensent noemde het personage van
mrs Green ‘soft’. Dan denk ik: Heeft de recensent de film echt gezien? Florence
is niet soft. Ze is een goedaardige vrouw, ze heeft hart voor iedereen, maar doet
wel gewoon waar ze zelf zin in heeft. Ze is een doorzetter. Haar missie in het
dorp Hardborough in East-Anglia, de oostkust van het Verenigd Koninkrijk dus,
mislukt maar dat is nauwelijks te wijten aan eigen falen. En ‘schmiert’ mrs Garmant? Nee toch, niet echt? Dacht
de recensent misschien dat dit een ‘typische vrouwenfilm’ is? We denken nu ook
heel eventjes aan de CPNB met haar wel doordachte thema voor 2019 ‘De moeder, de
vrouw’.
Penelope
Fitzgerald is een subtiel schrijfster, haar stijl is opvallend onopvallend,
gewoontjes haast, maar tussen de regels door lees je allerlei gevoelens,
beweringen, kwinkslagen, kritiek etc. Tongue
in cheek en zeer subtiel. Ieder woord staat op zijn plaats. Weinig woorden
staan er te veel.
Hoe vertaal je
dat naar filmische beelden? In een film gaat het meer om het verhaal en de
personages en zijn subtiliteiten een beetje gevaarlijk, denk ik.
 |
Bill Nighy als mr Brundish
|
Een van de
dingen die opvalt in de film is dat mr
Brundish een grotere aanwezigheid in beeld heeft gekregen. Deels om aan te
tonen dat hij naast Florence Green en mrs Garmant, Florences opponente, een
hoofdrol vervult. In een boek kun je voortdurend aan een persoon refereren
terwijl die compleet buiten beeld is; dat kan in een film natuurlijk ook, maar
het is makkelijker die persoon in beeld te brengen. Die rol wordt fenomenaal
gespeeld door een betrekkelijke beroemdheid als Bill Nighy en die kun je het
natuurlijk niet aandoen om alleen maar tijdens de tea party - met koude thee en een fruitcake van gedroogd fruit - en
tijdens een bezoekje aan mrs Garmant in
de picture te laten zijn.
Ik meen dat het
de laatste jaren zo is dat een film vooral van het doek af moet knallen en dat
subtiliteit uit den boze is, net als gewoon de tijd nemen een verhaal te
vertellen. Ik hoorde iemand verzuchten dat de film toch wel heel traag was. Dat
vond ik helemaal niet.
De relatie
tussen Florence en mr Brundish werd in de film behoorlijk aangedikt, of
misschien moet ik zeggen: de kijker moest wel flink geholpen worden om de
romantiek erbij te slepen. In het boek kun je denken dat de beiden verwante
zielen zijn, maar dat een romance er niet in zat. Ik vond dat ook helemaal niet
nodig. Maar romantiek verkoopt natuurlijk. En ook moet ik toegeven dat de
romantiek in de film behoorlijk subtiel gestalte krijgt. Maar zij - de
romantiek - is er wel een beetje met de haren bijgesleept.
 |
Florence en mrs. Gamart
|
De beelden vond
ik mooi en die waren ook wel ongeveer zoals ik me had voorgesteld. Mrs Garmant
was misschien te vilein maar toch eigenlijk ook weer niet.
Het einde van
de film is heel anders dan het boek. Ik ga daar niet op in natuurlijk, geen
spoilers. Het einde had echt niet op die wijze gehoeven; het verhaal werd wel
heel mooi afgerond. Een beetje te mooi. Blijkbaar mogen er weinig rafelrandjes
blijven zitten.
Over het
algemeen kan ik zeggen dat de film me niet tegenviel, al zat ik steeds wel naar
verschillen te zoeken; dat kijkt toch wat minder relaxt. Goed gespeeld door Bill Nighy en Emily Mortimer.
Het geluid was
wat mij betreft echt veel te had, moet dat nu echt in de bioscoop?
Maar vraag je
me op de vrouw af: film of boek? Dan zeg ik direct, ik hoef er niet over na te
denken: het boek. Fitzgerald is een buitengewone taalkunstenaar, daar kunnen
geen bewegende beelden tegenop.
Houd je van
Engelse films? Ga dan meteen The bookshop
bekijken. De Volkskrant heeft
ongelijk met maar twee sterren.
De recensie van
De boekhandel is te lezen via
onderstaande link.
The
Bookshop (2017)
AL
| 1h 53min | Drama |
Regisseur:
Isabel Coixet
Schrijvers:
Isabel Coixet (screenplay), Penelope Fitzgerald (novel)
Acteurs:
Emily Mortimer, Bill Nighy, Patricia Clarkson
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Laat gerust een reactie achter.
Dat wordt zeer op prijs gesteld en we willen graag weten wat je ervan vindt.