Christine Féret-Fleury - Juliette of het geluk van boeken

Recensie door Truusje

Uitgeverij Harper Collins

'Ik heb me het paradijs altijd voorgesteld

als een soort bibliotheek'

- Jorge Luis Borges, De Aleph

Het principe van reizende boeken

Wat kan een bepaald boek voor iemand betekenen? Hoe kan het ene boek wel bij iemand passen en een ander juist niet? Welk boek kan je leven veranderen?

Deze vragen staan in de roman centraal en Christine Féret-Fleury heeft de term bookcrosser of doorgever verwerkt in het verhaal over Juliette.

Juliette, werkzaam op een makelaarskantoor in Parijs, leidt een voorspelbaar, horizontaal geprogrammeerd en niet echt spannend leven. Elke morgen reist ze met de metro naar haar werk, om precies te zijn; lijn 6. Ze gebruikt deze tijd graag om te lezen. Ook de man met de groene hoed stapt dagelijks in op lijn 6 en elke keer haalt ook hij een boek tevoorschijn, een dik insectenboek dat hij liefdevol uit beschermend, doorzichtig papier haalt.

'Hij liet zijn hand over het gevlekte leer van het omslag gaan, de rug versierd met gouden lijntjes, met daartussen de titel op een rode ondergrond. Vervolgens liet hij een vinger tussen twee bladzijden glijden die reeds waren gescheiden door een strook van hetzelfde papier. Hij sloeg het boek open, bracht het naar zijn gezicht en snoof de geur op, zijn ogen half gesloten.'

Zo observeert ze ook andere reizigers. Een oude vrouw met steeds hetzelfde, dikke kookboek op haar schoot - wat is er van de vrouw geworden? - en een meisje waarbij steevast op bladzijde 247 - wat gebeurt er toch op die bladzijde? - de tranen over haar wangen biggelen.

Wanneer Juliette een keer afwijkt van de route naar haar werk, loopt ze langs een pand waarvan de deuren worden opengehouden met een boek - voor een bibliofiel bijna net zo erg als vloeken in de kerk - , op de deur staat vermeld; BOEKEN ZONDER GRENZEN. Ze wordt bijna onderuit gelopen door een jong meisje, Zaïde genaamd, die haar uitnodigt om binnen te komen. De eerste vraag die haar door de heer des huizes -Soliman - wordt gesteld is: 'Ben je een doorgever?', en zo belandt Juliette in een ruimte vol boeken.

'U kent het principe van reizende boeken?' vervolgde hij na een stilte van een paar seconden. 'Het was een Amerikaan, Ron Hornbaker, die het concept in 2001 heeft verzonnen, of liever gezegd, gesystematiseerd. Maak van de wereld een bibliotheek... een mooi idee toch? Je legt een boek neer op een openbare plaats, een station, een bankje op het plein, de bioscoop, iemand neemt het mee, leest het en laat het vervolgens op zijn beurt, een paar dagen of een paar weken later, weer ergens anders achter.'

Maar bij Soliman, die er stellig van overtuigd is dat verhalen levens kunnen veranderen, werkt het anders. De doorgever observeert of volgt iemand om er achter te komen wélk boek deze persoon nodig heeft.

Dan vertelt hij haar dat hij een poosje weg moet en vraagt haar om de honneurs waar te nemen en op Zaïde te passen. Uit onverwachte hoek krijgt ze de hulp die ze nodig heeft nu ze tussen al die boektitels leeft.

Aldus verandert ook het leven van Juliette, doordat ze in de wereld van de doorgeefboeken terecht komt.

De dialogen zijn op een geloofwaardige manier neergezet. Het proza is voor een groot deel poëtisch te noemen. Lange, meanderende zinnen en bijzinnen - soms komen ze wel ietwat geforceerd over - die zorgvuldig gelezen moeten worden, om de betekenis optimaal aan te voelen. Filosofische overwegingen larderen het verhaal, maar er zijn ook vele metaforen en beeldspraak gebruikt.

'Juliette kroop in elk boek alsof het een nieuwe huid was: een huid waarop de sporen achterbleven van zout en geuren en van de soda die werd gebruikt om de ledematen van de Tahoser, de vrouwelijke hoofdpersoon uit 'Roman de la momie', soepel te houden, van strelingen van een onbekende ontmoet aan boord van een schip, van stuifmeel van bomen die aan de andere kant van de wereld groeiden, en soms van het bloed dat uit een wond was opgeborreld.'

En wat écht smullen is, zijn de vele boektitels en auteurs die de revue passeren, die steeds voor herkenning zorgen. De ruim twee pagina's met boektitels die achterin staan vermeld is een goede zet en heel inspirerend voor de book-a-holic.

Het thema eenzaamheid, individualisme komt heel helder naar voren. Eigenlijk worstelen alle personages met het niet gezien of gehoord worden, een klein netwerk hebben, verloren vrienden en verloren raken in de massa. Ze vinden hun plezier in het lezen en beleven van de geschreven taal.

Het hoofdpersonage is Juliette, maar tevens zijn dat ook de vele boeken en de diverse titels die voorbij komen.

Soliman heeft gezegd dat het belangrijk is dat de bookcrosser iemand goed observeert en misschien zelfs volgt 'om te weten te komen welk boek deze persoon nódig heeft.' Het zou interessant geweest zijn wanneer dit beter uitgewerkt was. Wie observeert Juliette en welk karakter heeft die persoon? Met welke reden geeft ze een boek aan iemand die ze heeft geobserveerd? Hoe kiest ze uit al die titels het juiste boek?

De personages rondom Juliette blijven wat aan de oppervlakkige kant. Alleen over Juliette zelf wordt iets meer verteld, hoewel ze me als persoon niet echt kon raken.

Zou het misschien juist de bedoeling kunnen zijn van de auteur, omdat hier de boeken eigenlijk de hoofdrol spelen? Geen idee, het is een leuk verhaal, het onderwerp heeft beslist een hoge graad van originaliteit, maar het gaat psychologisch toch iets te weinig de diepte in en ik kon me niet gemakkelijk inleven in de personages. 

Auteur

Christine Féret-Fleury, geboren in 1961, is een uitgever en een Franse auteur, vooral van boeken voor de jeugd.

Na het bestuderen van literatuur en een paar jaar universitair onderzoek naar tekst en muziek in opera, startte Christine Féret-Fleury haar uitgeverscarrière bij Uitgeverij Galimard Jeugd.

In 1996, werd haar eerste kinderboek gepubliceerd, Le petit Tamour (Flammarion), gevolgd in 1999 door een roman Les vagues sont douces comme des tigres (Arléa), bekroond met de Antigoneprijs .

Sinds 2001 wijdt ze zich voornamelijk aan het schrijven en zorgt ze tegelijkertijd voor de redactionele richting van de edities van Les 400 Coups France, een uitgeverij die werd opgericht in 1996. 

(Bron: https://fr.wikipedia.org/wiki/Christine_F%C3%A9ret-Fleury)

Titel: Juliette of het geluk van boeken

Auteur: Christine Fèret-Fleury

Pagina's: 176

ISBN: 9789402701524

Uitgeverij Harper Collins

Verschenen: juli 2018