Paul Christiaan Bos - Ariane het Maanuiltje

Recensie door Truusje

Uitgeverij Noordboek

Getuigenis van een liefdevolle passie

Na een ernstig auto-ongeluk zocht kunstschilder Paul Christiaan Bos (1956) noodgedwongen naar een nieuwe passie en raakte geïnspireerd en bedwelmd door de Uil; met name heeft hij grote bewondering voor de Gouduil, een Friese benaming voor de Kerkuil. De in Friesland woonachtige auteur/kunstschilder beschikt over een stuk grond waar hij voldoende ruimte heeft om zijn nieuwe ideeën te kunnen realiseren. Hieruit werd Het Uilen Project geboren; in zijn tuin ontwierp hij een grote Uilenburcht en kocht twee Uilen, die er hun eigen territorium in vonden. Beschermd tegen roofvogels, zoals onder andere de buizerd, hebben ze de mogelijkheid om op een geheel natuurlijke manier leven, zoals ze dat ook in de vrije natuur zouden hebben gedaan. De burcht is niet alleen aantrekkelijk voor de Uil zelf, maar ook voor prooidieren en zo worden de Uilen actief gehouden en moeten ze op hun eigen prooi te jagen. De tuin bleek dermate 'uilvriendelijk', dat er ook andere Uilen zijn komen aanvliegen die daar aan het jagen zijn gegaan. Het Uilenpaartje voelde zich zo op hun gemak in Bos' tuin, dat er nakomelingen zijn geboren.

'De hoge Slaapbomen rijzen duister in de schemering. Achter hun ruggen klimt de nacht uit het oosten omhoog. Het licht verdwijnt snel. In de tuin laat nog een enkele merel van zich horen; kraaien rafelen in kleine groepjes over, op weg naar hun nachtverblijven. Het begint allengs af te koelen.'

Portret Feetje

Vanuit een voor de Uilen onzichtbare schuilplaats heeft Bos de vogels jarenlang intensief en met veel geduld geobserveerd en zich, langzaam maar zeker, hun gedragingen en communicatiemethode eigen gemaakt. Dit resulteerde in 2015 tot het verschijnen van Het Uilen Dagboek en in 2016 De Uilen Tuin met schetsen, tekeningen, schilderijen en poëtisch uitgewerkte dagboekaantekeningen. Middels zijn recente boek Ariane het Maanuiltje heeft hij er met geestdrift een groots en ontroerend vervolg aan gegeven, dat ook deze keer weer is opgebouwd uit dagboekaantekeningen. Zijn geoefende schildersoog ziet de kleinste details in kleuren, en de beschrijvingen van wat het ziet wanneer een nachtelijke observatie wordt beschreven, hebben een melancholieke toon.

'Ik neem stilletjes plaats in de schuilhut. Alles is nog in diepe rust. Dat is het mooie aan deze tijd van de dag: je kunt een schuilplaats opzoeken zonder jezelf op te dringen. Boven mijn hoofd, die de takken en twijgen kaderen als glas-in-lood, is de hemel diepblauw. Het rode licht op de bemoste bast zakt allengs in, het kan nu niet lang meer duren. Lucht en kleur koelen steeds sneller af. Vanaf de grond trekt een blauwe schaduw langs de bomen omhoog; alleen de toppen blijven voorlopig nog vurig afsteken tegen de snel donker wordende hemel. En dan is daar eindelijk het eerste, langverwachte geritsel.'

Owlery Observatie 2

Voor zijn schilderijen gebruikt hij vijfhonderd jaar oude technieken om 'het zonlicht' op een zo optimaal mogelijke wijze te laten doorschijnen in zijn schilderijen. Dat wat hij op deze manier schildert heeft een grote intensiteit en geeft het zijn schilderijen iets transparants, een heldere lichtinval en een intense diepte. Hiervoor heeft hij zich deze oude techniek, die tot op heden bijna niet meer wordt gebruikt, eigen gemaakt en was hij genoodzaakt om zijn eigen verven te maken. Zijn schilderijen vinden wereldwijd hun weg naar bewonderaars.

'Paul Christiaan Bos stelt extreme eisen aan zijn werk. Het is dan niet zozeer de detaillering als wel vooral de kleur en het licht waar het om gaat. Om die te bereiken moet hij in lagen werken. Om de verf tot leven te brengen en als het ware licht te laten uitstralen, komt tussen elke laag een zogenaamde “withoging” van zijn speciale tempera. Deze tempera wordt gemaakt van zeldzame balsems en de eieren van zijn kippen (een 16de eeuws ras), die daarvoor een bijzonder dieet moeten volgen. De pigmenten die hij gebruikt worden vaak van handgedolven mineralen gemaakt, en sommige van zijn penselen moet hij met de hand laten maken. Alleen op deze manier kan hij namelijk bereiken wat hij nastreeft, namelijk dat het 'zonlicht' als het ware van binnen uit de verf komt. Al zijn schilderijen stralen namelijk licht uit.' 

(Bron:http://www.galerienoordvleugel.nl/galerie/kunstenaars/paul-christiaan-bos)

Bos laat met dit boek zien dat zijn talent niet alleen ligt in het schilderen en tekenen, maar zijn pen ligt hem overduidelijk ook heel goed in de hand en op heel invoelende manier kan hij schrijven over 'zijn' Uilen. Hij verstaat de kunst om de lezer meteen zijn verhaal in te slepen. Zijn beschrijvingen getuigen zo prachtig van zijn passie en onbegrensde 'uilenliefde', dat hij weet te raken en emoties oproept. Gedreven en liefdevol en zelfs op een tedere, hartstochtelijke wijze maakt hij de lezer deelgenoot van wat hij ziet en voelt, waarbij hij toch  ook ruimte laat voor humoristische beschrijvingen.

Vader en Dochter

De hoofdrol is voor Ariane, een wat te klein uitgevallen kuiken dat hij, vers uit het ei en met ups en downs, helpt opgroeien tot een indrukwekkende Uil die uiteindelijk de beslissing neemt om de vrije natuur in te vliegen. Adembenemend - met een brok in mijn keel - las ik de slotpassage, waarin ze nog eenmaal terugkomt en op de hand gaat zitten van haar beschermheer, als om definitief afscheid te nemen.

'Ariane nam een beslissing toen ze voelde dat de tijd rijp was; en ik zou trots moeten zijn dat ik haar heb kunnen helpen zover te komen. Ik zou trots kunnen zijn op een redding die zo volledig en afgerond bleek: hij hielp haar immers veranderen van een kleine stakker tot een volwaardige, sterke Uil zonder haar wild-zijn aan te tasten. Maar in plaats van trots voel ik alleen gemis. Een gemis zo intens als bij de Sterre van vroeger.'

Owlery IX Sterre

Van het begin tot het einde is dit een unieke lees- en kijkervaring. Een bijzonder mooie hardcover om te genieten van de oogverblindende tekeningen en schilderijen, en je door de auteur mee te laten voeren in het leven van de Gouduil. Een fenomenale manier om te onthaasten en - al is het dan vanaf de bank - terug te keren naar het basale, de wonderen die de natuur prijsgeeft, maar waar we zo vaak geneigd zijn om met grote snelheid aan voorbij te gaan.

Het werk van Bos is te bezichtigen in Galerie Noordvleugel te Veenklooster

Kijk hier een YouTubefilmpje van een gesprek met de auteur. Hierin leest de auteur tevens een stukje voor uit zijn eigen werk, op een fantastische manier.

Wie net als ik geen genoeg kan krijgen van het werk van Bos, kan zich er hier tegoed aan doen.

Titel: Ariane het Maanuiltje

Auteur: Paul Christiaan Bos

Pagina's: 144

ISBN: 9789056155537

Uitgeverij Noordboek

Verschenen: augustus 2019