Uitgeverij Atlas Contact
Zoektocht naar de verblijfplaats
der verdoemden
Voor veel rechtschapen burgers
was de Nationaal-Socialistische
Beweging in de jaren dertig van de vorige eeuw een redelijk alternatief;
de facistenmaarschalk Italo Balbo, de rechterhand van Mussolini, werd in 1933 nog met
veel egards ontvangen door de Nederlandse regering bij zijn tussenlanding op
doorreis naar de wereldtentoonstelling in Chicago; veel Nederlanders onderkenden
het bolsjewistische gevaar en gingen met het Duitse leger daartegen vechten;
anderend keken weg van elk onrecht; miljoenen mensen uit heel Europa werden
gedwongen om te werken in de oorlogsindustrie van het Derde rijk. Dat was toen.
Ik vrees dat voor de huidige
generatie de tweede wereldoorlog vooral bestaat uit platgetreden afbeeldingen
en filmfragmenten. De geallieerde landing in Normandie, de deportaties van de
Joodse bevolking naar (vooral) Auschwitz en mogelijk nog de belegering van
Stalingrad. Voor hen zijn het mondiale feiten der geschiedenis geworden,
verdeeld in goed en kwaad. En achteraf is overal gemakkelijk een oordeel over te
vellen. Juist omdat er geen reële voorstelling van is te maken. Na meer dan
zeventig jaar zijn twee à drie generaties opgegroeid in vrede en welvaart. Dus
oorlog is iets van vroeger, lang geleden. Iets onvoorstelbaars.
Pas
als je inzoomt naar de persoonlijke verhalen komt het werkelijke (over)leven
naar boven. Dan komen immense gruwelijkheid, de onmacht, de willekeur en het
lot bovendrijven. En het komt dichtbij. Omdat eenzelfde lot jou ook toendertijd
had kunnen treffen. Dat feit heeft een enorme impact. Primo Levi, Gerhard
Durlacher, Alexander Munninghof en nu komt daar Natascha Wodin bij. Haar
verhaal is eigenlijk de zoektocht naar het leven van haar moeder. De Duitse
Natascha realiseert
zich dat zij praktisch niets weet van haar moeder en haar
familie. Een enkele foto en heel vaag kan zij een naam of gebeurtenis uit haar
jeugd herinneren. Of ze het heeft verzonnen of het echt is weet zij echter niet
meer. Het is voor haar niet te bevatten hoe haar ouders in de arbeitseinsatz
van het derde rijk terecht zijn gekomen vanuit de Russische stad Marioepol in
de Oekraïne.
De
lezer volgt haar zoektocht, haar ontmoetingen en haar ontdekkingen. Alles met
behulp van internet en behulpzame onbekenden. Er blijken vandaag de dag nog
veel mensen op zoek te zijn naar hun afkomst, hun verleden en hun familiegeschiedenis in de Tweede Wereldoorlog. Ik moet bekennen dat ik daar ook
één van ben.
De
geschiedenis begint met de adellijke en welgestelde familie van Natascha. Haar
opa wordt door de Tsaristische staat verbannen voor twintig jaar. Daarna volgt
de Russische revolutie in al haar wreedheid, de bezetting van Hitler's troepen,
vervolgens de hel van de Stalinistische terreur en uiteindelijk terecht komen
in het naoorlogse vijandige Duitsland. Familieleden worden tot ver in de
twintigste eeuw vermalen in de waanzin. Het is amper te bevatten voor de lezer,
laat staan dit te overleven.
Langzamerhand
komt Natascha steeds meer te weten over haar moeder, tante, oom en de rest van
haar familie. Vooral het eerste gedeelte van het boek in Marioepol is soms wat
verwarrend door de hoeveelheid familieleden en hun aanhang. Door een dagboek
van haar tante vallen de meeste puzzelstukjes in elkaar. Veel familie is
vermoord maar een aantal hebben de verschrikkingen overleefd. Om niet terug te
keren naar hun geboortestad Marioepol maar uit te waaieren over Europa om daar
een nieuw leven op te bouwen. 'Zij kwam van Marioepol' resulteert in een
indrukwekkend zoektocht waarvan de rillingen je over je rug lopen door ontberingen
die deze familie heeft doorstaan.
Titel: Zij kwam uit
Marioepol
Auteur: Natascha Wodin
Vertaling: Anne Folkertsma
Pagina's: januari 2019
ISBN: 9789045035833
Uitgeverij Atlas Contact
Verschenen: januari 2019
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Laat gerust een reactie achter.
Dat wordt zeer op prijs gesteld en we willen graag weten wat je ervan vindt.