Naomi Alderman-De Macht

Met dank aan Atlas Contact 

Onvoorspelbaar, onvoorstelbaar met enorme vaart!

Het motto van het boek is een Bijbelcitaat uit Samuël. In 1 Samuël 8 vraagt het volk aan profeet Samuël, of hij voor een Koning kan zorgen om hen te leiden. Het land is verwikkeld in de strijd tussen Israël en de Filistijnen. Samuël spiegelt het volk voor wat er staat te gebeuren wanneer een Koning de leiding zal overnemen, maar zij willen niet luisteren en er komt een Koning.

  

In het voorwoord stuurt Neil, lid van de Vereniging van Mannelijke Schrijvers, zijn boek naar Naomi met vraag of ze het wil beoordelen. Hij noemt het 'dat verdomde boek'. Omdat hij geen droog geschiedenisboek met allerlei uitleg over archeologische vondsten wilde schrijven, heeft hij er een hybride vorm van gemaakt. Aan het einde van elk hoofdstuk staan tekeningen met beschrijvingen van oudheden, zoals afbeeldingen van de Heilige Moeder, opgegraven in Zuid-Soedan ongeveer 500 jaar geleden.

Dystopisch

Wat gebeurt er wanneer vrouwen de macht overnemen van mannen omdat ze merken dat er mogelijkheden toe zijn? In deze dystopische roman wordt een beeld gecreëerd van wat er zou kunnen gebeuren. De auteur laat ons heen en weer slingeren tussen het oudtestamentische verleden, het recente verleden en de mogelijke toekomst. Het is ook een boek over machtsstructuren en gender, wat is een man, wat is een vrouw? Die vraag blijkt helemaal niet zo eenduidig te beantwoorden zijn.  

Power girl 

Aan de hand van de ervaringen van Roxy, Tunde, Margot en Allie, wordt het opmerkelijke verhaal verteld.  

Roxy is de dochter van de baas van een criminele bende, zij wordt een heuse power girl en zwelgt in haar rol. Ze is getuige van de moord op haar moeder. De vriendin van de  Nigeriaanse verslaggever Tunde brengt hem in verwarring met haar vreemde krachten, waarmee ze hem zowel opwindt als bang maakt. Pleegkind Allie ruimt haar pleegvader uit de weg dankzij haar krachten en Margot is een politica, die haar macht en kracht gebruikt om hogerop te komen.

  

De kracht van de vrouwen bestaat uit een extra lichaamsdeel, ze hebben een elektriciteitsorgaan, of wrong. Aan het eind van het sleutelbeen zitten elektroreceptoren die elektrische echolocatie mogelijk kunnen maken. Bij jonge meisjes is de wrong actief, zij kunnen die van oudere vrouwen activeren. Soms hebben mannen er ook een, dit leidt tot verwarring en identiteitscrises. De medische wetenschap wil er het fijne van weten en doet onderzoek. Ze kunnen hem niet chirurgisch verwijderen vanwege de risico’s op blijvend letsel. Op zekere dag gebeurden er enkele incidenten. Met hun kracht kunnen vrouwen andere mensen pijn doen, verwonden of doden. Ze hoeven hun arm maar uit te strekken, de bliksem te bundelen, de hand op iemand plaatsen en toe te slaan. Er komen vreemde geuren vrij en zelf proeven ze een bittere smaak in hun mond. Er komen meer verhalen van incidenten.... 

Mieren 

Margot moest denken aan vliegende mieren, elke zomer was maar één dag was waarop de mieren, die zich een jaar lang helemaal alleen verstopt hadden, konden uitvliegen. 

'En op een dag, als het genoeg de juiste temperatuur is geweest en de vochtigheidsgraad precies klopt...vliegen ze allemaal tegelijk de lucht in om elkaar te zoeken.' 

Wat te doen met dit gegeven? Vrouwen voelen zich groeien, mannen voelen zich bedreigd. Je kunt rustig stellen dat de samenleving totaal ontwricht wordt. Jonge meiden slaan aan het vechten omdat ze aan krachtmeting willen doen, wat begint als een stoeipartij kan zomaar ontaarden in een drama. Mannen proberen zich door middel van bewapening te laten gelden, maar ook daar hebben de vrouwen een antwoord op. Andere vrouwen scharen zich achter Moeder Eva die aan het hoofd staat van een sterke religieuze gemeente, als een vrouwelijk God preekt ze over wat ze ingefluisterd krijgt door een geheimzinnige stem. 

Vrouwen veroveren de macht 

In het Midden-Oosten grijpen vrouwen de macht, ze maken korte metten met hun vrijheidsbeperking en in Moldavië komt een eind aan vrouwenhandel. Een deel van Moldavië zal onder leiding komen van de vrouw van de voormalige president, hij is niet meer. 

Dat mannen nog steeds een bedreiging vormen blijkt uit de volgende aankondiging:

'Wij moeten onszelf beschermen tegen iedereen die ons zou kunnen verraden. Derhalve voeren wij met ingang van vandaag de wet in dat ieder man in dit land in zijn paspoort en in andere officiële documenten een stempel met de naam van zijn vrouwelijke voogd dient te hebben. Voor elke reis die hij maakt heeft hij haar schriftelijke toestemming nodig. We weten dat mannen hun streken hebben en we kunnen niet toestaan dat ze zich verenigen.' 

Gruwelijk 

Er worden situaties beschreven die meer dan gruwelijk zijn, niet altijd fijn om te lezen. Politiek, religie en geweld zijn stevig met elkaar verweven. Margot wil als politica haar idealen verwezenlijken en gebruikt daarvoor deze Bijbeltekst: 

'Zij de het meest verheven zijn, zijn niet altijd de meest wijzen, en ouderen zijn niet altijd de aangewezen generatie om te bepalen wat juist is.'

Ze wil een trainingskamp opzetten om meisjes beter met hun kracht om te laten gaan. Waartoe die krachten kunnen leiden wordt meer dan eens duidelijk in het verhaal. 

'Ze liet haar vonken nog eens opvliegen in de blauwzwarte duisternis. Ze was dichterbij dan hij had gedacht. Ze maakte een geluid. Een laag, schor gelach. Hij dacht: O god,ze is gek. En dit was nog het ergste van alles. Dat hij hier misschien wel zonder reden werd achtervolgd, dat hij hier onnodig zou kunnen sterven'. 

Conclusie 

Na het dichtslaan van het boek is het niet meteen gedaan. De opgebouwde spanning, het verrassende plot, de hoeveelheid gebeurtenissen in combinatie met de briefwisseling in het voor-en nawoord, zorgen voor een beeldenstorm in het hoofd. De hoeveelheid geweld was niet helemaal proportioneel vond ik. Dat neemt niet weg dat het een boek is dat zeker nog een tijdje na blijft zingen. En de vraag blijft of het werkelijk zo is of vrouwen hun macht alleen misbruiken omdat het kan of ook uit noodzaak.

Titel: De Macht 

Oorspronkelijke titel: The Power 

Auteur: Naomi Alderman 

Vertaling: Astrid Huisman en Roos van der Wardt 

ISBN: 9789025451868 

Pag.: 400 

Genre: fictie 

Verschenen: januari 2018