Margreet den Buurman - Thomas Mann als Pater familias.

Recensie door Truusje
Uitgeverij Aspekt BV



De druk van de erfenis als telg van een beroemde familie

Nobelprijswinnaar Thomas Mann (1875 Lübeck - 1955 Zürich), geboren in een voorname familie, werd door zijn vader ontmoedigd om schrijver te worden, wat deze zelfs in zijn testament heeft laten zetten. Hij had als gedisciplineerd, thuiswerkend schrijver een eigen domein. De zes kinderen werden daar niet geduld.

"Als hij schreef of nadacht had hij rust nodig en wij moesten stil zijn. Als we dit vergaten werd hij ziedend van woede. Anders nooit. Slechte cijfers stoorden hem niet, als we lui of ongemanierd of leugenachtig waren geweest, merkte hij het pas als onze moeder ons had verraden. En dit deed zij pas weer als het noodzakelijk was geworden dat hij ons persoonlijk berispte. Dus zelden. Want hij had een grote hekel aan standjes geven en mijn moeder hield er nog minder van om hem te bewegen tot iets wat hij niet graag deed".

Ondanks zijn autoritaire houding was humor voor hem een belangrijke component in de opvoeding. Hij werd zelden boos, maar negeerde. Hij was niet liefdeloos, maar afwezig.
De verstandhouding van Thomas met zijn kinderen was niet voor elk kind onvoorwaardelijk, waarbij het duidelijk was dat zijn oudste en jongste dochter hem nader aan het hart lagen dan de andere kinderen. Dit blijkt ook uit de dagboeken van Thomas die, op zijn eigen verzoek, pas twintig jaar na zijn overlijden openbaar gemaakt mochten worden.

Thomas en Katia legden de lat hoog, niet alleen voor zichzelf, maar ook voor de kinderen. Gevoelens hadden daarin een ondergeschikte rol en over veel onderwerpen werd dan ook niet gesproken, zoals depressies, verslaving, seksualiteit en homo-erotische gevoelens.

In de familie Mann kwamen vormen van depressiviteit veelvuldig voor. Niet alleen bij de kinderen maar ook eerdere generaties waren erfelijk belast met depressie en zelfmoordgedachten. Men noemde dit destijds zelf "De vloek van de familie".

De minder geliefde kinderen

Dit boek richt zich voor het grootste gedeelte op Golo, Monika en Michael. De zogenoemde "minder geliefde kinderen". Er zou zelfs gesteld kunnen worden dat ze emotioneel verwaarloosd zijn.

Golo kreeg in zijn tienerjaren te maken met nachtmerries, levensangst en depressies.

"Plotseling werd het mij duidelijk dat ik ertoe veroordeeld was in een tijdperk te leven dat zich op boosaardige wijze van alle andere tijdperken in de geschiedenis onderscheidde".

Hij kreeg pas een betere verstandhouding met zijn vader, toen hij zijn academische studie had afgerond. Hij werd de steun en toeverlaat van zijn vader.

Monika was een lief en vrolijk kind. Ze hield van het simpele leven en zocht haar vriendinnetjes in de gewone gezinnen. Haar beide ouders hadden het gevoel dat ze twee gezichten had en met haar oudste zus Erika heeft ze geen bijster goede verstandhouding gehad. Door een tragische gebeurtenis is ze al heel jong weduwe geworden.

Michael, het jongste kind, was een nakomertje en eigenlijk niet gewenst. Dit heeft hij zelf kunnen lezen toen de dagboeken van zijn vader openbaar werden. Ook de opvliegende Michael kreeg te maken met depressies. Zijn plotselinge dood heeft de nodige vragen opgeroepen.

"Het gegeven dat Thomas Mann Nobelprijswinnaar was, werd beslist van invloed op het leven van al zijn kinderen. Hun beroemde achternaam opende bijvoorbeeld deuren voor hen, maar ook kwam er meer druk op hen te liggen om te presteren. [.....] voortaan waren de kinderen van Thomas Mann "zoon van" of "dochter van".

Vormgeving

Het boek geeft een prachtig beeld van de destijds heersende mores en is geïllustreerd met een aantal zwart-wit foto's en doorspekt met dagboekfragmenten van Thomas Mann. Achterin zijn de chronologie van Golo, Monika en Michael en een uitgebreide personenregister te vinden.

Conclusie

Het verhaal is bijzonder interessant, blijft boeien tot het eind en het kan niet duidelijker zijn dan dat er zeer veel research is gedaan naar het wel en wee van de familie Mann. Een prachtig document en een waardevolle verrijking voor de lezer die geïnteresseerd is in deze bijzondere familie.

Auteur

Margreet den Buurman (1953) studeerde literatuurwetenschap en vertaalde boeken uit het Duits. Ze deed studie naar de familie Mann en is bekend geworden als "Mann-specialist".
In 2010 verscheen haar biografie van Thomas Mann en in 2012 de biografie van Heinrich Mann.
Over de "Mann" verschenen tevens:
-Het Lübeck van de Buddenbrooks
-Erika en Klaus Mann, een leven langs de Bühne
-Thomas Mann en Wagner
-Het paleis aan de Arcisstrasse, Thomas Mann en de Pringsheims
In 2018 zal er een volgend boek uitkomen over Thomas en Heinrich Mann

Auteur: Margreet den Buurman

Categorie: Literaire non-fictie

Pagina's: 276

Uitgeverij: Aspekt BV

ISBN: 9789461535153

Verschenen: oktober 2014