vrijdag 3 mei 2019

Perry Pierik - Neu Turkestan

Recensie door Truusje
Uitgeverij Aspekt



Waarom de SS Korans kocht

Islamitische collaboratie in de Tweede Wereldoorlog

De afgelopen jaren was er veel te doen rond de mei-herdenkingen. Daarbij was ook aandacht voor de islamitische inbreng van onze bevrijding. Dit werd mede benadrukt om de exclusiviteit van de waarde van de meidagen voor alle groepen te benadrukken. Een mooi initiatief. Maar als we het dan toch over exclusiviteit hebben, dan past daar ook de collaboratiekant bij, en die was er ook. In 'Neu Turkestan' staat historicus Perry Pierik stil bij de islamitische kant van de collaboratie. De bundel heet 'Neu Turkestan', omdat dat de beoogde naam was voor een grote eenheid van de Waffen-SS, de militaire tak van de SS, die men wilde oprichten.

Het was niet gemakkelijk de nazi-ideologie op één lijn te krijgen met het islamitische gedachtegoed. Voor de nazi’s en hun rassenwaan waren de islamitisch volkeren uit de Sovjet-Unie - vooral uit de Kaukasus - en de Bosniërs op de Balkan, exotische volkeren. Maar het leger had minder last van deze vooroordelen en zij ronselden massaal vrijwilligers. Deze Hilfswilligen (Hiwi’s) dienden praktisch in iedere Duitse divisie. De SS driegde de boot te missen en daarom werd verlaat alsnog met ronselen begonnen. Vooral de Turkmeense bevolkingsgroepen in de voormalige Sovjet-Unie waren bereid te collaboreren, maar er waren ook Azerbeidzjanen, Krim-Tataren en Kalmucken.

De nieuwe bondgenoten kregen meer religieuze vrijheid van de nazi’s dan van de communisten en dit bepaalde in verregaande mate het pact dat er gesloten werd. De grootmoefti uit Jeruzalem - El Hoesseini - werd er bijgehaald om de soldaten op te porren. De grootmoefti onderschreef het antisemitisme van de SS en bezocht Mussolini, Hitler en zelfs het kamp Auschwitz. In Polen en later in Wit-Rusland werden de vrijwilligers opgeleid voor het front. Ondanks de Duitse inspanningen om het de nieuwe SS’ers naar de zin te maken, verliep het geheel nogal stroef. Er was veel onbegrip over en weer. De Kaukasische vrijwilligers vergrepen zich in het Poolse Trawniki aan de Poolse vrouwen, waarvan er sommigen zich zelfs met beetwonden bij de Duitse autoriteiten meldden. De spanningen tussen Polen en Kaukasiërs liepen hoog op en Himmler - het hoofd van de SS - liet de eenheid overplaatsen naar de brigade Dirlewanger in de Oekraïne. Deze eenheid, onder bevel van Dr. Oskar Dirlewanger kende een beruchte reputatie. Veel disciplinair gestraften dienden in deze eenheid en de commandant was even dapper als rücksichtslos. De islamitische soldaten werden ingezet tegen de partizanen en later bij de Warschau-opstand, waar de eenheid 'Dirlewanger' zich ernstig misdroeg.

Het is interessant te lezen hoe de SS de zieltjes probeerde te winnen en te behouden. Zo staat er in het boek een afdruk van een brief van het SS-Hauptamt waarin duidelijk wordt dat de SS 50 exemplaren van de koran bestelde. Sommige SS-officieren gingen zelfs zover zich tot de islam te bekeren, om zo toenadering te krijgen tot de troepen. Maar hoezeer men zich ook inspande, de samenwerking bleef lastig. Bij de Bosnische vrijwilligers in de divisie 'Handschar' (kromzwaard) kwam het zelfs tot een opstand tijdens de opleiding in Frankrijk. De SS-commandant van de eenheid, Gustav Sauberzweig - bijgenaamd 'De snelle' - greep echter direct in en verschillende Bosniërs eindigden voor het vuurpeloton.

De samenwerking SS en islamieten bleef grotendeels in de kinderschoenen steken. De divisie 'Neu Turkestan', die later in Slowakije en Italië werd ingezet, kwam nimmer goed van de grond. Het bleef vooral draaien om wederzijdse anti-Joodse sentimenten. De SS verspreidde een folder waarin stond dat Mohammed vergiftigd was door de joden. Dat vond gretig aftrek. Maar... sneuvelen voor nazi-Duitsland was een ingewikkelder zaak. In vele opzichten had het leger het beter aangepakt, en vooral pragmatischer.

Historicus Pierik heeft met dit boek een onbekend onderwerp aangesneden, en inzicht gegeven in hoe twee ideologieën worstelden om tot een coalitie te komen. Een origineel onderwerp, net als zijn voorlaatste boek, de vuistdikke biografie over generaal Erich Ludendorff, waarin deze voorman uit de Eerste Wereldoorlog ook geëtaleerd wordt als wegbereider van Lenin en Hitler.

Een aanrader, 'Neu Turkestan', over een groot maar relatief onbekend onderwerp van de Tweede Wereldoorlog.

Auteur

Dr. Perry Pierik (1965) is gepromoveerd historicus met als specialisme de Tweede Wereldoorlog. Daarbij is hij auteur van een groot aantal boeken op zijn vakgebied. Passie voor het boekenvak is de drijfveer geweest voor de oprichting van uitgeverij Aspekt, waar hij directeur en uitgever van is. In het voorjaar van 2010 bestond de uitgeverij vijftien jaar, hetgeen uitbundig werd gevierd met een expositie van schilderijen van zijn hand. Want naast het schrijven en het uitgeversvak schildert Pierik. Zo werd ook in het najaar van 2008 in De Compagnie in Dordrecht een grote expositie City X georganiseerd, waar het Algemeen Dagblad groot over berichtte.

Het bekendste werk van zijn hand is een boek over de Nederlanders aan het Oostfront, Van Leningrad tot Berlijn. Over een ander bekend boek, Hitlers Lebensraum, Hongarije 1944 – 1945, werd onder meer in de Magyar Nemzet geschreven dat dit boek “een goudmijn” was.

In een briefwisseling met auteur, uitgever en Buddingh-biograaf Wim Huijser bericht Perry Pierik over de dagelijkse gang van zaken in het uitgeversvak. De brieven zijn in 2009 en 2010 gebundeld verschenen in De inkt van Arcadië en Het geheime leven. Alles wat ontstaat vanuit een innerlijke drijfveer of noodzaak kan rekenen op de belangstelling van Pierik. Vandaar dat hij als veelzijdig talent op diverse terreinen actief is.

In augustus 2017 heeft Pierik de eerste Civis Mundi-prijs gekregen voor zijn moed om Uitgeverij Aspekt te beginnen.
Op http://batavierenpodcast.nl/tag/perry-pierik/ zijn verschillende interessante podcasts te vinden met Pierik.

Titel: 'Neu Turkestan' aan het front                  
'Islamitische soldaten uit de Kaukasus en de Balkan in dienst van de Waffen-SS'
Auteur: Perry Pierik
Pagina's: 202
ISBN: 9789463383844
Verschenen: maart 2019

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Laat gerust een reactie achter.
Dat wordt zeer op prijs gesteld en we willen graag weten wat je ervan vindt.