Uitgeverij Athenaeum
Eeuwig veranderende
bron van artistieke inspiratie
Metamorphosen van Ovidius is, samen met
onder andere de Bijbel en de Odyssee van Homerus, een van
de 'oerboeken' die tot op vandaag schrijvers, schilders, componisten, dichters,
regisseurs en beeldhouwers inspireren. Veel van de verhalen die Ovidius vertelt
in Metamorphosen zullen de lezer bekend voorkomen. Zo komen
Pygmalion (o.a. G.B. Shaw), Narcissus (o.a. Herman Hesse), Thisbe en
Piramus (Romeo en Julia bij Shakespeare) en nog vele anderen
uit het pantheon voorbij.
Ovidius neemt ons mee op
een reis door de Romeinse (en dus ook de Griekse) mythologie en geschiedenis.
Vanaf het begin der tijden, de Chaos, tot aan zijn eigen tijd, het einde van de
Romeinse Republiek rond het begin van onze jaartelling. Dit is een ambitieuze
onderneming van Ovidius, omdat zijn publiek bekend is met (bijna) alle verhalen
en delen van de geschiedenis die hij gaat vertellen ook al gedaan is door
grootmeesters als Homerus en Vergilius. De in het echte leven niet al te
bescheiden Ovidius was in de jaren voorafgaande aan Metamorphosen uitgegroeid
tot de beste en meest populaire dichter van zijn generatie. Met Metamorphosen wil
hij zijn publiek overtuigen dat hij niet alleen de grootste is van zijn
generatie, maar dat hij hoort tot het kleine kransje van de hele groten uit de
Grieks-Romeinse literaire geschiedenis.
Metamorphosen is een reis vol met bloedvergieten, moord,
doodslag, verkrachting, overspel, incest, jaloezie, hebzucht, zelfmoord,
zinloos geweld en alle andere uitingen van menselijk gedrag die de Goden
verfoeien. Keer op keer is de straf die een van de goden voor dit zondig gedrag
geeft een metamorfose van mens naar dier, boom, steen, rots, meer, zee-engte,
en ga zo maar door. Dit steeds herhalende patroon, hoe goed ook verteld en hoe
inventief en toepasselijk de metamorfoses ook zijn, het gaat na een tijdje
lezen vervelen. Tel daar bij op dat na iedere metamorfose Ovidius begint met
weer een nieuw verhaal, met nieuwe karakters en het wordt wel duidelijk
dat Metamorphosen geen boek is dat je eens lekker in één ruk
uitleest. In feite is het een bundel met ongeveer 250 (zeer) korte verhalen die
de lezer(es) een beknopte geschiedenis geeft van de Romeinse mythologie en
geschiedenis.
De keuze van Ovidius voor
de metamorfose als centraal thema van zijn boek legt hij tegen het einde van
het boek uit. Hij geeft de filosoof en wiskundige Pythagoras het woord en die
legt aan de lezer uit dat alles een ziel heeft.
'Men spreekt van een geboorte, als er iets anders aanvangt dan er was, en sterven is ophouden met hetzelfde-zijn. En toch, het groot geheel blijft wel bestaan, al schuift er nog zoveel van hier naar daar.'
Dit citaat komt uit de
redevoering van Pythagoras waarin hij ook een pleidooi houdt tegen
het eten van vlees, omdat het beest ook een ziel heeft. Verder geeft Pythagoras
ook aan dat het met het Romeinse Keizerrijk zal vergaan als met voorgaande
machtige wereldrijken: uiteindelijk zullen zij allemaal vergaan, ook het
Romeinse Keizerrijk is niet voor eeuwig en altijd.
Kort na de publicatie
van Metamorphosen werd Ovidius verbannen door keizer
Augustus.
Of dat iets te maken heeft
met het voorspellen van de toekomstige metamorfose van het Romeinse Keizerrijk
of dat Ovidius heel die verbanning zelf heeft verzonnen, daar zijn de historici
het niet over eens. Wat we wel weten is dat er van het Romeinse Keizerrijk niet
zo heel meer over is en dat Ovidius met Metamorphosen een
blijvende literaire klassieker heeft geschreven die het verdient om door ons
keer op keer gelezen te worden.
Titel: Metamorphosen
Auteur: Ovidius
Vertaling: M. d'
Hane-Scheltema
Genre: Poëzie
Pagina's: 447
ISBN: 9789025368487
Uitgeverij Athenaeum
Verschenen: deze editie
2011
Deze editie staat al enige tijd op mijn verlanglijst. Ik vond het tijdens de lessen Latijn fijn om mee bezig te zijn. Maar die kennis is inmiddels wel wat weggezakt, dus een goede Nederlandse versie is wel fijn.
BeantwoordenVerwijderenDank voor deze recensie.
Bedankt voor het compliment, ik zal hem doorgeven aan Cies!
VerwijderenOok ik wil het zeker nog lezen om kennis op te doen. Met jouw achtergrond weet ik zeker dat tijdens het lezen alle lades in geheugen stuk voor stuk weer open schuiven, Mrs Jo.
BeantwoordenVerwijderenHahaha jazeker! Het blijft elke keer weer boeiend hoe het geheugen werkt.
Verwijderen