Jens Christian Grøndahl - De storm

Recensie door Philipp van Ekeren

Uitgeverij J.M. Meulenhoff

Daarna antwoordde de Heere Job uit een storm en zei:

    Wie is hij die Mijn raad duister maakt

    met woorden zonder kennis?

    Omgord nu als een man uw heupen

    dan zal Ik u ondervragen. Maak Mij eens bekend:

-Job 38.1

De onbedwingbare storm in Adam's leven

Er zijn van die schrijvers die je binnen enkele pagina's volledig in hun ban hebben. Jens Christian Grøndahl is daar één van. Met zijn laatste boek De Storm is hij er weer in geslaagd om mij helemaal te betrekken bij de hoofdpersoon Adam Huus, een oudere schrijver met een writer's block, in een korte maar enerverende periode van zijn leven. De hoofdpersoon is een denker, een in zichzelf gekeerde man op leeftijd. Geen hoogvlieger, iemand die niet veel meer heeft bij te dragen.

Een keur van verschillende vrouwen in zijn directe omgeving bepalen zijn leven. Allereerst zijn tweede vrouw Harriët, een doortastende carrièrevrouw, en zeker in deze periode zijn steun en toeverlaat. Als tweede zijn ex-vrouw Ruth, een joodse hippie met wie hij op jeugdige leeftijd het huwelijk in is gerold. Clare is zijn moderne schoondochter die in al haar, vaak feministische, denkbeelden tegengesteld is aan hem. Dan komt te pas en te onpas zijn verslaafde dochter Rebecca voorbij die volledig stuurloos door het leven schiet. En als klap op de vuurpijl de collega-schrijver van dezelfde uitgeverij, de sensuele Gudrun, die geen man onberoerd laat.

Een prominente rol is weggelegd voor zijn - voormalige - erudiete redacteur Eskild die in vele opzichten zijn tegenpool is. Meer in de tweede ring komen zijn schoonvader en zoon langs.

In de korte tijdspanne, gedurende een storm die Denemarken teistert, worden Adam en Harriët geconfronteerd met veel problemen. Hun eigen storm. Adam probeert zo goed en zo kwaad alles in goede banen te leiden terwijl zijn vrouw bij haar demente vader verblijft om hem te helpen. En dat lukt hem niet. Zonder dat hij zich er van bewust is, wordt hij betrokken in een heftige #metoo-affaire aan het eind van het verhaal. Het is een strijd tussen denken en handelen. Dilemma's over dementie, ouderschap, ouderdom, feminisme, verleiding en vooral wat niet gezegd wordt; tussen elkaar. "Wie is het die door onzinnig gepraat mijn besluiten onbegrijpelijk probeert te maken?" staat niet voor niets op de titelpagina. Er zitten heel veel lagen in zijn roman. En het zet je zeker aan het denken.

Grøndahl schrijft helder en pakkend. De roman is doorspekt met prachtige zinnen. Neem nou de beantwoordde liefde van zijn tweede vrouw Harriët:

"Mijn verlangen naar haar was de brandstof die mij losscheurde uit de zwaartekracht van mijn oude leven en zij ontving mij zonder enige aarzeling."

Duidelijk dat de schrijver beter kan schrijven dan communiceren. Eén zin over zijn schoondochter is genoeg om haar feilloos neer te zetten. Kijk, dat is nou genieten:

"Mijn schoondochter was van top tot teen de getrimde, op maat gemaakte perfectie en als ik in haar buurt was, kreeg ik altijd het gevoel dat ik over de uiterste verkoopdatum was."

De hele onrustige familiedynamiek deed me in de verte denken aan De Correcties van Jonathan Franzen. Een roman waarbij de gebrekkige communicatie en het geen aansluiting vinden binnen een familie, ook centraal staat. 

De storm is geschreven vanuit de eerste persoon en daardoor neemt de hoofdpersoon je mee in zijn denkproces, weloverwogen handelen en zijn twijfel. En hij laat duidelijk zien dat niet alles zwart/wit is. Bijvoorbeeld over schuldig en verantwoordelijk voelen. Wat betreft zijn eigen opvoeding van zijn dochter en de relatie met zijn ex-echtgenote. Maar ook zijn kritische vragen aan zijn schoondochter, wat betreft de opvoeding van kinderen, in deze tijd. Het ontbreekt hem duidelijk aan ambitie, in schril contrast met zijn vrouw die op het toppunt van haar carrière kiest om haar demente vader te gaan verzorgen. En een interessante uitwisseling van inzicht met zijn redacteur over de fijne grens tussen verleiden en ongewenste intimiteiten. En vooral de consequenties.

Ik kan iedereen deze prachtige roman aanraden. Alleen al om de storm in deze familie mee te maken. Neen, te voelen, te ondergaan.

Auteur

Jens Christian Grøndahl, (Lyngby, 9 november 1959) is een Deens schrijver. Zijn werk werd in binnen- en buitenland genomineerd voor, en bekroond met verschillende literaire prijzen. Zo ontving hij onder meer De Gyldne Laurbær voor zijn roman Lucca (in 1999) en stond hij met zijn boek An altered light in 2006 op de shortlist voor de International IMPAC Dublin Literary Award.

Grøndahl studeerde filosofie van 1977 tot 1979. Zijn eerste boek, het realistisch geschreven Kvinden i midten, verscheen in 1985. Daarna volgden met regelmatige intervallen een vijftiental andere romans. Hij schreef daarnaast echter ook essays, toneelstukken en teksten voor de radio. Liefde, en de relaties van moderne koppels, vormen de leidende thema's in zijn werk.

(Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Jens_Christian_Gr%C3%B8ndahl)

Titel: De storm

Auteur: Jens Christian Grøndahl
Vertaling: Femke Muller

Pagina's: 236

ISBN: 9789029093484

Uitgeverij J.M. Meulenhoff

Verschenen: oktober 2019