Het evenwicht tussen Dionysos en Apollo
De mens heeft een fundamentele behoefte aan transcendentie, piekervaringen, flow. Iris Murdoch noemde het 'unselfing'.
Deze toestand kent meerdere stadia en kan bereikt worden op verschillende manieren. Het is van alle tijden en er zijn voor- en nadelen. Wanneer wordt vervoering, extase gevaarlijk? Hoe houd je de regie over jezelf? Dit is in het kort waar het boek over gaat.
Onderverdeeld in tien hoofdstukken neemt Jules Evans de lezer mee in deze, soms duistere, wereld. De stof in dit non-fictieboek is goed te volgen. De vermelding van namen en werken van auteurs maakt duidelijk waar Evans zijn inspiratie vandaan haalde. Aldous Huxley wordt veel genoemd.
Dat de mens vroeger al behoefte had aan extase zien we aan de Griekse god Dionysos, god van roes en dronkenschap.
Aan de andere kant stond denker Apollo, god van de voorspelling, maat en beheerst gevormde muziek. Of het rationeel scepticisme van Socrates. In hoofdstuk 4 Rock-'n-Roll podium staat een citaat van Epiphanius (bisschop van Salamis uit de vierde eeuw).
'Spring in het rond, hemelen. Zing lofliederen, engelen. Jullie die wonen in Sion, dans in cirkels'
De auteur heeft zelf een BDE (bijna-doodervaring) gehad, dit verklaart mede zijn fascinatie voor dit verschijnsel. In de klassieke literatuur schrijven Plato en Cicero al over BDE. Evans wordt erg persoonlijk wanneer hij vertelt over geestverruimende middelen die hij zelf gebruikte en daar niet altijd goede ervaringen mee had.
Uitgebreid wordt ingegaan op religie als uitlaatklep. Eeuwenlang mocht het volk zich uitleven tijdens de feesten die men vierde, denk aan optochten, verkleedpartijen, dansen en drank. Na de Reformatie kwam een einde aan alle versiering, maar zoals na elke repressie kwamen er weer nieuwe bewegingen om de behoefte aan extatische rituelen te bevredigen. Een interessant deel is de verbinding die de muziek van Elvis Presley had met de kerk, hij werd beïnvloed door de pinksterkerken uit het zuiden.
Voor eenieder die zich interesseert voor vormen van extase, hoe die te bereiken en vooral wat de valkuilen zijn, is dit een mooi overzicht. De geschiedenis, de verschillende (sociale en medische) invalshoeken en de vele verwijzingen naar de literatuur en mythologie maken het begrijpelijk. Evans beschouwt niet alles klakkeloos, hij blijft kritisch wanneer hij meedoet aan diverse meetings, de ervaringen zijn niet altijd positief, dit zorgt voor een realistisch beeld.
Titel: De kunst van controleverlies
Auteur: Jules Evans
Pagina's: 304
Uitgeverij: Ten Have
ISBN: 9789025905279
Verschenen: augustus 2017
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Laat gerust een reactie achter.
Dat wordt zeer op prijs gesteld en we willen graag weten wat je ervan vindt.