Uitgeverij
J. Bijleveld
Wandelende doden
Van het westelijk front geen nieuws staat op alle lijstjes met grote
belangrijke en invloedrijke romans over de Eerste Wereldoorlog. Terecht.
Wanneer het boek eind 1928 eerst als feuilleton in een Berlijnse krant wordt
gepubliceerd leidt dit tot een verdubbeling van de oplage bij de krant. De
populariteit van het feuilleton trekt de aandacht van de Nederlandse uitgeverij
Bijleveld die er dan ook direct bij is om de rechten voor Nederland te kopen.
Een paar maanden na de publicatie in Duitsland eind januari 1929 verschijnt de
roman in vertaling in Nederland halverwege april 1929. Vertalingen in andere
landen volgen snel. De immense populariteit in de westerse wereld van Van
het westelijk front geen nieuws wordt nog verder aangezwengeld wanneer het
boek in 1930 in de Verenigde Staten wordt verfilmd en met een Oscar wordt
bekroond. Zowel boek als film zijn internationale kaskrakers.
Van het westelijk front geen nieuws is een semiautobiografische roman.
Remarque gebruikt zijn eigen ervaringen aan het front in West-Vlaanderen en de
verhalen die hij hoorde als patiënt en als administratief medewerker in een
militair ziekenhuis tegen het einde van de oorlog. De ik-verteller in het boek
is Paul Bäumer (= Remarque) die samen met een groot aantal klasgenoten,
aangemoedigd door een docent, besluit om vrijwillig dienst te nemen in het
Duitse leger in de eerste jaren van de oorlog. Wanneer de groep jongens, mannen
zijn het nog niet, aankomen bij het front hebben ze geen idee wat ze te wachten
staat. In een verschrikkelijke korte tijd worden zij, die in leven blijven,
geharde soldaten. De doden om hen heen, het nooit aflatende geknetter van
mitrailleurs, het gebulder van kanonnen, de stank van rottend (mensen)vlees,
het slechte eten, de geur van het eigen ongewassen lichaam en dat van de
soldaten naast je, de luizen, het bloed van gewonde kameraden, de ogen van de
vijand, een rondslingerend been, het is om gek van te worden. De enige manier
voor Paul Bäumer en zijn kameraden om te overleven is door een beest te worden
dat vertrouwd op zijn dierlijke instincten. Al is het (bijna) niet vol te
houden om ieder keer weer in het heetst van de strijd de eigen menselijkheid
uit te schakelen.
Wanneer
Bäumer een paar weken op verlof naar huis mag en wanneer hij kort na terugkeer
aan het front gewond in een ziekenhuis komt te liggen, neemt de twijfel meer en
meer toe; kan hij (en zijn kameraden) wanneer de oorlog over is weer het
‘gewone’ leven van alledag oppakken? Is hij nog in staat om terug mens te
worden om zijn verhaal te vertellen aan anderen die niet in de loopgraven
hebben gelegen? De enigen die Bäumer nog begrijpen zijn de kameraden met wie
hij dag in dag uit in de loopgraven zit. In de zomer van 1918 nemen de
geruchten over een op handen zijnde wapenstilstand en zelfs vrede toe. Om hem
heen vallen steeds meer kameraden met wie hij al die jaren heeft gediend er
lijkt geen einde te komen aan de oorlog.
Remarque
schrijft in een afgemeten korte zakelijke stijl die (bijna) ironisch
afstandelijk is, wat het allemaal nog aangrijpender maakt. Dat het boek in de
jaren na publicatie zo’n succes was, is hierdoor te verklaren. Bäumer was er
van overtuigd dat hij niet in staat zou zijn om zijn oorlogservaringen aan
‘gewone’ burgers te vertellen, ze zouden hem niet kunnen begrijpen. Remarque
slaagde er wel in om zijn ervaringen te delen. Of iedereen het heeft begrepen?
De Nazi’s gooiden zijn boeken in 1933 op de brandstapel en een aantal jaren
later begon de Tweede Wereldoorlog.
Titel:
Van het westelijk front geen nieuws
Auteur:
Erich Maria Remarque
ISBN:
9789061317647
Uitgever:
Uitgeverij J. Bijleveld
Vertaling:
Ronald Jonkers
Pag.:
173
Genre:
fictie
Verschenen:
deze editie 2018
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Laat gerust een reactie achter.
Dat wordt zeer op prijs gesteld en we willen graag weten wat je ervan vindt.