Ethische struikelblokken rond klimaatsocialisme en een stijgende zeespiegel
In deze behoorlijk volle ideeënroman – met dystopische kenmerken – gaat hij niet alleen in op de gevolgen van de klimaatverandering, maar stelt hij ook andere prangende ethische kwesties aan de kaak en zoomt hij in op diverse controversiële thema's.
Astrid
Franken krijgt als politica een flinke hoeveelheid dilemma's op haar
bordje. Ze is een schijnhuwelijk aangegaan met wetenschapper Victor
die zichzelf omschrijft 'als vijand van het volk en de vriend van de
tsaar'. Ze biedt hem hiermee de mogelijkheid Rusland te verlaten
zonder argwaan te wekken. De tsaar had hem namelijk opgedragen om,
door middel van in-vitro-voortplanting, een 'nova' van hem te maken,
met alle risico's van dien. De kans dat zijn psychopathische
kenmerken hiermee worden gereproduceerd, is niet ondenkbaar. De link
naar Ira Levins' The boys from Brazil is
hiermee snel gelegd.
'Alleen vijanden van de tsaar doen niet wat hij vraagt […]. En die blijven niet heel lang gezond.'
Hun zoon Adam is actief
als lid van een groep klimaatactivisten die zich hard maakt tegen de
CO2-uistoot en die zichzelf, volgens zijn vriendin, voorzien van een
katheter, vast zou moeten laten lassen op het terrein van ExxonMobil.
Met name miljardairs krijgen te maken met waarschuwingen voor hun
hoge CDG (Climate Destruction Quotient, oftewel de totale uitstoot
per persoon, gedeeld door het aantal levensjaren), door het tot
zinken brengen van hun privéjacht. Waar Adam precies precies mee
bezig is, blijft lang schimmig voor zijn ouders.
'De Nederlandse autoriteiten deinsden terug voor sluiting van de raffinaderij en binnen Europa was er onvoldoende eensgezindheid om gezamenlijk op te treden.'
Het gezin van Astrid is
van een bijzondere samenstelling. Victor heeft op
voortplantingsgebied een nogal discutabel streven. Hij maakte een
hologram, Darwin genaamd, die als goede vriend deelneemt aan het
gezinsleven. Hun zoon Adam ageert tegen de huidige gang van zaken
vanuit politiek Den Haag en weekt zich steeds meer los van het
gezinsleven om zijn eigen principes en idealen na te jagen. Door
toedoen van zijn vriendin lijkt hij zelfs te radicaliseren. Tijdens
de Tweede Watersnood is Astrids moeder verdronken en sindsdien woont
haar vader bij hen in. Als filosoof geeft hij tegenwicht aan de mores
binnen het gezin. Het huwelijk met Victor geeft haar lange tijd
voldoening. 'Waar ze niet aan twijfelde was haar liefde voor hem, de
vreemde mix van bewondering en vertedering.'
Rozing heeft ervoor
gekozen om steeds van perspectief te wisselen, waardoor ieders
besognes belicht worden en de karakters goed uitgewerkt zijn. Zijn
soepele schrijfstijl is een plezier om te lezen en de dialogen scherp
en levensecht.
'Hij (Adam MN) dacht aan wat zijn vader heeft gezegd. 'Om iets te redden, moet je ook iets vernietigen.' Maar zijn vader was oud en cynisch en hij was jong en... […] Hij bezat geen enkel gen dat zijn vader niet ook had. Hij zocht naar de betekenis van dit feit […] Hij moest vasthouden aan wat hem van zijn vader onderscheidde. Misschien maakte dat hem tot hij werkelijk was.'
Niet
alleen heeft Rozing klimaatfictie geschreven, maar hij gaat verder
dan dat. Buiten de klimaatvraagstukken wordt er ook aandacht
geschonken aan het politieke klimaat. Staat van ontkenning
is een verontrustende toekomstroman over controversiële en ethische
thema's, waarin niet alleen de inzet van Kunstmatige Intelligentie,
het vervagen van normen en waarden, de klimaatcatastrofe, het
vluchtelingenbeleid en een terroristische aanslag op de democratie,
maar tevens de uitholling van het unieke van de mens en de
maakbaarheid van het individu centraal staan.
Grote vraagstukken worden aangestipt, waarop het soms lastig te antwoorden is, wanneer er frictie blijkt te zijn tussen politiek en klimaat. Wanneer is de mens bereid om echt concessies te doen; ten koste van het eigenbelang, maar in het voordeel van milieu, natuur en klimaat? Minstens zo urgent is de vraag hoe ver de wetenschap wil gaan. Waar wordt de grens getrokken tussen voortschrijdend inzicht en normvervaging?
Een roman biedt de vrijheid om een verhaal te creëren en Rozing heeft daar dankbaar gebruik van gemaakt. Staat van ontkenning is op veel punten tevens een eye-opener over zaken die vroeger ondenkbaar waren, maar zomaar ineens actueel kunnen worden. Waar vroeger werd gezegd: de jeugd heeft de toekomst, lijkt dit een verontrustende te zijn. Hoe fictief de roman ook is, het zou zomaar eens een reëel toekomstbeeld kunnen blijken.
--
Eerder verschenen op Tzum
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Laat gerust een reactie achter.
Dat wordt zeer op prijs gesteld en we willen graag weten wat je ervan vindt.