Uitgeverij
Cossee
Een
liefdevol en tragisch verslag over een vriendschap
Een achtbaan
kun je het niet noemen, daarvoor ontbreekt de snelheid, maar een vat vol
emoties is misschien wel een bruikbare term. De afbeelding op het omslag doet
denken aan een een rustige sfeer waar de mensen bij kunnen komen van hun
bekommeringen en hun zorgen over de toekomst. Deze roman gaat over veel meer
dan de vriendschap tussen Stefan Zweig en Joseph Roth, er wordt een beeld
gegeven van Europa dat op de rand staat van het uitbreken van WOII waarvan de
dreiging niet door iedereen op het juiste moment gevoeld wordt. Deze situatie
werd eerder verwoord door Zweig in De wereld van gisteren, nu wordt de nadruk
gelegd op zijn vriendschappelijke verhouding met Joseph Roth, een diepe en
intense vriendschap. Beroemd is de foto waarop de twee op een terras zitten,
Zweig duidelijk groter van gestalte met zijn arm beschermend achter de fragiele
Roth. De drankjes ontbreken vanzelfsprekend niet…
Oostende
heeft een enorme aantrekkingskracht op Zweig, in 1914 bracht hij er vakantie
door die afgebroken werd door WOI. De warme herinneringen brengen hem in 1936
nogmaals naar de Belgische kustplaats waar hij met een aantal andere
beroemdheden gedenkwaardige uren zal doorbrengen. Onder de beroemdheden is
Joseph Roth, een Joods auteur. Al in 1913 bewonderde Roth Stefan Zweig, eens
stond hij voor diens deur in Wenen, maar hij durfde niet aan te bellen bij de
grote dichter.
Het boek kent
geen chronologie, de tijd verspringt regelmatig en flashbacks zorgen voor inkijkjes in het roerige verleden van vooral Roth en Zweig, waarbij het leven
van Roth iets melancholieks krijgt. Roth groeide op in Brody, een stad in
Galicië
‘Politieke partijen werden niet geduld. Er werd geen verschil gemaakt tussen mensen van verschillende nationaliteiten omdat iedereen een verschillende taal sprak. Alleen de joden kon je herkennen, aan hun kleding en hun superioriteit. Soms vonden er kleine pogroms plaats.'
De
liefdesgeschiedenis tussen Irmgard Keun, een Duitse, niet joodse auteur en
Joseph Roth is een van de hoogtepunten uit het boek. De vlam die overspringt
wanneer Keun en Roth aan elkaar worden voorgesteld in Oostende is legendarisch.
Verbonden door de alcohol en de literatuur vormen zij een onafscheidelijk paar.
Keun is een vasthoudend type, haar boeken zijn verboden in Duitsland omdat de
vrouwelijke personages die ze opvoert te modern en te zelfverzekerd zijn, haar
boeken worden gerekend tot ‘asfaltliteratuur’. De procedures die ze opstart om
een verbod te voorkomen halen niets uit, het komt niet tot een proces en daarom
besluit ze Duitsland te ontvluchten.
Een andere
verhaallijn is die van de Tollers, een stralend en beroemd paar. Zij, de
beeldschone actrice Christiane Grauthoff en hij, Ernst Toller, een beruchte
toneelschrijver en revolutionair, streken ook neer in Oostende. Als begenadigd
spreker weet hij de bannelingen moed in te spreken met zijn motto ‘Wij bepalen
het lot. Wij willen waarachtig, moedig en menselijk zijn.’ Hij is echter geen
optimistisch persoon, zijn depressies en zijn jaloezie (Christiana mag geen
contact hebben met Erika Mann) beheersen zijn leven en hij heeft in zijn koffer
altijd een strop klaarliggen.
De zomer in
Oostende laat een aantal vrijgevochten kunstenaars zien die al feestend de
naderende dreiging niet geheel tot zich door laten dringen. Het
geldgebrek van Roth maakt hem afhankelijk van de financiële ondersteuning van
Zweig, die met lede ogen moet aanzien dat het geld omgezet wordt in alcohol.
Het wordt
steeds nijpender uitgevers te vinden voor hun boeken, uitgeverij Querido, Albert de Lange in Amsterdam en Herbert Reichner in Oostenrijk zijn de
bannelingen behulpzaam.
Dat een en
ander niet goed zal aflopen is duidelijk, de kracht van dit boek zit in de
beschrijving van het gedrag van de ‘Oostendegangers’. Ieder op zijn manier
probeert te overleven en hun gemeenschappelijk lot als vluchtelingen geeft hen
steun om er het beste van te maken, dat er toch keuzes gemaakt moeten worden is
evident en uiteindelijk zullen er alleen verliezers zijn. In De wereld van
gisteren een autobiografisch boek dat Zweig aan het eind van zijn leven
schreef, wordt een heel tijdperk in al zijn facetten beschreven, Zomer van de
vriendschap is hierop een schitterende aanvulling, een gedetailleerd verslag
van een seizoen.
De auteur
Volker
Weidermann (Darmstadt, 1969) studeerde politieke wetenschappen en germanistiek
en woont in Berlijn. Hij is auteur van drie non-fictieboeken (Max Frisch. Sein
Leben, seine Bücher, Das Buch der verbrannten Bücher en Lichtjahre) en is als
literatuurcriticus en redacteur verantwoordelijk voor het cultuurkatern van de
Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung. Zijn boek Zomer van de vriendschap.
Oostende, 1936 staat al een jaar op de Duitse bestsellerlijsten en is in verschillende
talen vertaald. (bron)
Titel: Zomer
van de vriendschap. Oostende, 1936
Auteur:
Volker Weidermann
Vertaling:
Els Snick
Uitgever:
Uitgeverij Cossee
ISBN:
9789059366817
Pag.: 160
Genre: fictie
Verschenen:
2016
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Laat gerust een reactie achter.
Dat wordt zeer op prijs gesteld en we willen graag weten wat je ervan vindt.