Piet van Vloed - Stratenmaker van God

Recensie door Hetty Benedictus*
Uitgeverij Aspekt

'Mijn lijden is niet het lijden zelf maar het niet-aanwezig-zijn van U, mijn God en vader, in mijn lijden.' 

Soms krijg je een recensieboek dat je nooit zelf uitgekozen zou hebben, omdat het bijvoorbeeld van een genre is dat jou niet aanspreekt of omdat het een onderwerp heeft dat wel heel ver van je af staat. Het lezen van zo’n recensieboek kan dan een hele worsteling worden.

En een worsteling is ook precies waar het recensieboek dat ik via uitgeverij Aspekt ontving over gaat: over de worsteling met het geloof in God, nadat er een heftige gebeurtenis plaatsgevonden heeft in het leven van de hoofdpersoon en waardoor hij ineens gaat twijfelen aan al zijn zekerheden rondom het geloof.

De hoofdpersoon van het boek is Peter, een afgekeurde tuinarchitect die zichzelf liever gewoon stratenmaker noemt, vanuit zijn eigen gezichtspunt vertelt hij het verhaal over zijn worsteling met het geloof in God.

Stratenmaker: iemand die op zijn knieën achteruitkruipend een mooie weg aanlegt voor anderen. Obstakels weghaalt, zodat mensen niet in kuilen vallen of door zand moeten ploegen.

Hij is een man die niet van onzekerheden houdt, voelt zich niet thuis in een groep omdat 'hij niet kan kletsen' zoals hij dat zelf noemt. Praten over een onderwerp kan hij wel, met name tijdens de Bijbelstudies die hij geeft. Maar gewoon gezellig over koetjes en kalfjes kletsen behoort niet tot zijn vaardigheden. Gelukkig heeft hij daar zijn vrouw Geeske voor, zij pakt de subtiele signalen van mensen op die hem ontgaan. Zij is in alle opzichten het anker en de spil van het gezin, zij ziet niet enkel je buitenkant maar juist wat er in je omgaat en wie je bent

De bril voor mijn innerlijk oog zal vergrootglazen moeten hebben. En dan nog, wat er niet is, kun je ook niet vergroten.

Het geloof heeft een belangrijke plaats in het leven van Peter en zijn gezin (samengesteld gezin met 4 volwassen kinderen), en is dan ook regelmatig onderwerp van gesprek wanneer ze samen zijn. Ze voeren felle discussies waarbij ze elkaar dwingen om over andere standpunten na te denken, wel vol respect en liefde. Deze waardevolle gesprekken worden gekoesterd door Peter en maken hem sterk in zijn eigen overtuigingen.

Beperkingen kan hij echter niet goed accepteren, zowel zijn letterlijk steeds terugkerende vervelende pijn linksonder achter in zijn rug als figuurlijk, zijn denken.

Zijn vrouw houdt hem vaak een spiegel voor, stelt kritische vragen over zijn ideeën en dwingt hem tot dieper nadenken en beter formuleren, wat hij zeer waardeert in haar. Zijn zoon Ferre speelt vaak de rol van advocaat van de duivel, hij bezit de grootste parate Bijbelkennis van de kinderen, maar is ook het meest kritisch.

Op een dag neemt uitgever Roy contact op met Peter en zegt hem interesse te hebben een boek uit te geven met daarin een aantal van zijn Bijbelstudies. Peter gaat hier enthousiast mee aan de slag en wil in het boek een aantal verhalen gaan vertellen over Bijbelse figuren die zich bemoeien met het 'Hoe' van God. Hij wil aantonen dat dit verkeerd is, dat het niet goed is om vragen te stellen bij het handelen van God, je moet juist vertrouwen hebben in de weg die Hij met je gaat.

Een aantal proefhoofdstukken zet hij op papier en stuurt ze naar Roy, deze reageert enthousiast: dit wil hij uit gaan geven. Ze spreken af dat het boek in een half jaar te realiseren moet zijn.

Na een dramatische gebeurtenis is de vraag die in Peter naar boven komt, steeds weer: Waar was U?

Ik draai rond, niet in een gesloten vicieuze cirkel maar in een openhangende spiraal. Ik weet alleen niet of ik steeds sneller naar beneden raas of moeizaam omhoog kruip.

Om antwoorden te zoeken maakt hij een aantal reizen, deze bezorgen hem enig inzicht. Het verlangen naar Zijn nabijheid en Zijn Heiligheid op afstand. Wat zit daar tussenin? Welke deugd? Misschien de realiteit van het bestaan?

Deze richting van denken leidt hem echter niet naar de horizon. Hij heeft het gevoel dat er een andere wissel nodig is. Alsof iemand wint op argumenten, maar toch in opstand blijft. Er is geen overtuiging. Ondanks de onweerlegbare argumenten ben je het er toch niet mee eens.

Slechts op afstand kan hij Hem dichtbij ervaren. Dat vraagt om één voorwaarde: geloof.

Ik geloof dat Hij bij mij is, ik geloof dat Hij mij beschermt, ik geloof dat Hij mij kracht geeft voor het lijden, maar voelen en ervaren doe ik Hem niet.

Zijn grootste worsteling bestaat uit het besef dat het in een relatie niet klopt als je geen vragen mag hebben en ze niet mag stellen. Het antwoord zit meer in het feit dat je ondanks alles nog steeds bereid bent om van Hem te houden. Gesprekken met uitgever Roy maken Peter duidelijk dat hij mensen toe moet laten, ook al voelt het kluizenaarschap behaaglijk. Wanneer hij vervolgens Roy vraagt om af en toe samen eens een avondje te gaan schaken lijkt de weg open voor een nieuw begin.

Mijn bevindingen

Het verhaal zoals ik hierboven heb beschreven was het deel dat mij wel aansprak in het boek. De humor waarmee Peter naar zichzelf kijkt en zijn slechte karaktereigenschappen indien nodig bekritiseert, geeft het verhaal een zekere luchtigheid mee die het in mijn ogen absoluut nodig heeft. Maar ook zijn worsteling om over het verlies van Geeske heen te komen werd op een aangrijpende en realistische manier weergegeven. Het is goed voor te stellen dat je ineens aan al je zekerheden gaat twijfelen wanneer je jouw steun en toeverlaat moet missen.

Toch bevatte het boek ook een gedeelte dat ver van mij afstond en wat maakte dat ik er af en toe maar met moeite doorheen kwam. De hoofdstukken die Peter schrijft voor zijn boek worden bijna woordelijk weergegeven en zijn voor iemand die niet gelovig opgevoed is en niet echt thuis is in de Bijbelse verhalen pittige kost. Dit was voor mij toch echt iets te veel van het goede en deed voor mij persoonlijk het boek geen goed.

De auteur

Piet van der Vloed (1953) groeide op in een traditioneel gereformeerd gezin. Hij maakte op latere leeftijd een overstap naar de evangelische wereld.

* De hele recensie is binnenkort te lezen op de blogspot van Hetty, deze is ingekort.

Titel: Stratenmaker van God

Auteur: Piet van Vloed

Uitgever: Aspekt

ISBN: 9789463385558

Pag.: 296

Genre: Fictie

Verschenen: 2019