Recensie door Roosje
Uitgeverij Ambo Anthos
Ik probeer niet te veel spoilers weg te geven.
Haar
woord tegen zijn woord
Drie mensen
spelen een grote rol in deze roman: Sven, de duikinstructeur op een Canarisch
eiland, Jola, de soapactrice en Theo, de schrijver. De laatste twee zijn een
stel. Jola bereidt een serieuze rol voor, een belangrijke historische
vrouwelijke duiker. Theo heeft maar pas één roman geschreven en heeft een
writer’s block. Een vierde persoon is Antje, de toegenegen vriendin van Sven.
Jola en Theo
hebben een destructieve relatie. Hij drinkt te veel, is vermoedelijk impotent,
mishandelt haar waarschijnlijk ook. In hun
Who’s-afraid-of-Virginia-Woolf-achtige relatie wordt Sven stukje bij beetje
betrokken en Antje in zijn kielzog ook. Er wordt veel ‘effort’ gestopt in die
destructieve relatie. Ze kunnen niet mét en niet zónder elkaar. Dat soort zeer
vermoeiende verhoudingen. Andere mensen zijn hier altijd bij nodig, om te
manipuleren en als verlengstuk van de personen in kwestie in de marteling van
elkaar. Eerst elkaar helemaal afmaken om het daarna weer goed te maken,
eventueel met heel heftig goedmaak-seks. In dit geval - van goedmaak-seks -
heeft Theo de schijn tegen omdat hij impotent lijkt te zijn, maar die
mededeling komt voornamelijk van Jola, dus je weet niet of ze dat alleen maar
zegt om te pesten.
Sven is om
persoonlijke redenen Duitsland ontvlucht; Antje was zo dol op hem dat ze
vanzelf meekwam. Zij houdt meer van hem dan hij van haar.
Van alle
personages is Antje de sympathiekste, maar ook de meest oppervlakkige.
Vanmorgen zat
ik te denken, terwijl ik een ander boek aan het lezen was en me afvroeg tot
welk genre dat boek hoort, welke genre van toepassing op Nultijd. Ik zou zeggen
een psychologische - in de verte heeft het boek iets van een thriller -. Wat
direct opvalt in deze roman is dat er twee perspectieven zijn, die bovendien
sterk uiteenlopen. Die van Sven, zijn hoofdstukken zijn genummerd met cijfers,
en die van Jola, herkenbaar als dagboeknotities. Direct merk je dat hun
beleving van de werkelijkheid uiteenloopt. Toen ik me afvroeg hoe dat komt, gaf
ik zelf de aanvankelijke verklaring: Jola wil dat haar dagboek gelezen wordt
door Theo om hem te pesten. Want ze pesten elkaar, en erger, dat is duidelijk.
Daardoor kreeg ik het gevoel dat Sven meer de ‘waarheid’ sprak dan zij, maar
wel in mijn achterhoofd: dat is niet per se zó. Sven krijgt makkelijker het
voordeel van de twijfel. Die Jola is als personage zeer onsympathiek (voor een
deel is dit ook best een vrouwonvriendelijk boek, dat is vast met opzet). Maar
het is mogelijk dat Jola meer conform de werkelijkheid schrijft dan Sven. Zeker
als je een aantal zaken tegen elkaar gaat afwegen.
Maar naar het
einde toe als de zaken duidelijk lijken te worden, ging ik meedenken hoe het
een en ander plaatsgehad zou kunnen hebben en kreeg ik twijfels bij de
toedracht die Sven aan het opschrijven was. Het is een beetje jammer dat er
expliciet een advocate aan te pas moet komen die concludeert: het is jouw woord
tegen het hare (of woorden van gelijke strekking). Alsof je dat als lezer zelf
niet had kunnen concluderen.
Ik vind het
boek een beetje onevenwichtig. Eigenlijk vond ik pas het einde een beetje
spannend ook omdat je als lezer nog beter ging doordenken. Ik vind Zeh’s stijl
niet heel bijzonder; ik vind de karakters een beetje stereotyp of in ieder
geval niet zo interessant. Maar het eind is wel heel goed; iets te expliciet,
met die advocaat. Het duiken naar het wrak vond ik wel heel spannend en vanaf
die passage vond ik het zeer goed leesbaar.
Een structuur met
twee letterlijk onbetrouwbare vertellers vind ik een grote vondst. Goed gedaan.
Ik ben niet zo’n fervent thrillerlezer, misschien komt het daar vaker voor?
Ook de wijze
waarop Zeh je als lezer aan het denken zet met de gebeurtenissen na het duiken
naar het wrak op Svens verjaardag vind ik heel knap gedaan.
Nogmaals, het
eerste stuk vind ik niet zo interessant, niet qua personages, niet qua
schrijfstijl.
Ik heb wel veel
geleerd over duiken, en dat was best interessant en ook de verbeelding van de
claustrofobie onder water vind ik goed beschreven.
Beetje
onevenwichtig, wat mij betreft.
Auteur
Juli Zeh (Bonn, 30 juni 1974) is een Duitse schrijfster.
Haar eerste boek was Adler und Engel, dat in 2002 werd onderscheiden met de
Deutsche Bücherpreis voor het beste debuut. Haar reis door Bosnië en Herzegovina in
2001 was de basis voor haar boek Die Stille ist ein Geräusch. Juli Zeh
studeerde rechten in Passau , Krakau ,
New York en Leipzig .
Titel: Nultijd
Auteur: Juli
Zeh
Vertaald door:
Hilde Keteleer
Pagina's: 262
ISBN: 9789041425690
Uitgeverij Ambo
Anthos
Verschenen: mei
2014
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Laat gerust een reactie achter.
Dat wordt zeer op prijs gesteld en we willen graag weten wat je ervan vindt.