Uitgeverij De Brouwerij | Brainbooks
De twee die een zijn
Met De eerste priesteres heeft Jacqueline
Zirkzee een prachtige historische roman geschreven die op meerdere niveaus
te lezen is. Op een geloofwaardige manier beschrijft Zirkzee de rituelen die
gebezigd werden. In het nawoord geeft ze aan dat ze dit verhaal heeft gebaseerd
op de geschiedenis van de Sumeriërs.
De namen die ze gebruikt zijn allen terug te vinden in de kleitabletten van Mesopotamië, maar daar kom ik later op
terug.
Het is het verhaal van de
tweeling Inanna - de spreekbuis van
de goden - en Eridu, die geluk heeft
gehad om nog in leven te zijn. Een dubbelgeboorte zou namelijk ongeluk brengen
en het jongetje ziet er bovendien anders uit met zijn langgerekte hoofd. De
moeder van de jonge vrouw geeft hun vader Anu
een dramatische opdracht;
'Het is geen kwestie van een keuze maken. [...] Dat begrijp je toch wel? Je kunt niet één kind naar het dodenrijk zenden en het andere behouden. De Aardemoeder heeft ze gevormd als één wezen, ze delen één ziel. De dood van de een betekent de dood van de ander. Je hoeft alleen de jongen maar te doden, het meisje zal hem vanzelf volgen. Dat kan niet zo moeilijk zijn.'
Maar Anu weigert zich te
schikken in de rituelen van het geloof in Moeder Aarde en het offeren om haar
tevreden te stellen. Hij loopt weg met zijn kinderen.
Aan de oever van Het Serpent die meandert door het
landschap, in het Dorp van de Reiger groeien ze op. Eridu
voorziet een vloedgolf die het dorp zal teisteren. 'Er wordt een gat in de wereld geblazen'. Bruisend en kolkend water
van Het Serpent overspoelt de
nederzetting en aanhoudende regen is er de oorzaak van dat het water zich lange
tijd niet terug trekt.
 |
| Ziggoerat in Mesopotamië |
'[...] de kinderen, ziek en ondervoed, verloren sneller de greep op het leven dan de volwassenen. Zij die bleven leken steeds meer op trieste kleine versies van Eridu, vond Ianna: broos en spichtig, met hoofden die te groot leken voor hun lijfjes.'Je moet niet verdrietig zijn om de doden', zei grootmoeder. 'Ze gaan naar huis. De Moeder zal bij hen zijn. De voorouders zullen voor hen zorgen.'
Wanneer Eridu last krijgt
van hoofdpijnen en toevallen lijkt hij het onheil over zichzelf af te roepen.
De jongen met het lelijke uiterlijk wordt tijdelijk opgesloten in een kooi.
Een groep herders doet het
geteisterde dorp aan en omdat de tweeling zich danig in het nauw gedreven
voelt, vertrekken ze samen met de leden van de stam van de Gehoornde God, waar ze zich goed op hun gemak gaan voelen. De jonge
Tammuz steelt bovendien het hart van
Inanna.
Maar... de stam gaat op
pad met de belofte terug te keren en de tweeling blijft achter om het vuur in
de grot te blijven voeden. Als de terugkomst van de stam op zich laat wachten,
vertrekken ook Inanna en Eridu.
Via omzwervingen komen ze
een andere vluchteling uit het Dorp van
de Reiger tegen, die een nieuwe nederzetting heeft gebouwd. Inanna noemt
het; Spiegeldorp, maar ook deze stam
ontvluchten ze. Hoe het ze verder vergaat laat ik aan de lezer over.
Nu wil ik even terugkomen
op mijn bewering dat dit boek op meerdere niveaus te lezen is. Als een
heerlijke historische roman die, zoals op de achterzijde heel terecht staat
vermeld, zich heel goed laat vergelijken met de boeken over De stam van de holenbeer.
Toch is er een prachtige
verdieping te vinden voor de lezer die zich interesseert voor de geschiedenis van
de Sumeriërs in de tijd voor onze
jaartelling.
 |
| Toren van Babel |
Er wordt gedacht dat de Sumeriërs de eerste stedelijke
beschavingen hebben gevormd. Ze zijn de stichters van de ziggoerats -
tempeltorens in de vorm van een piramide met gelaagde terrassen om de goden te
eren -, zoals die te vinden zijn in het oude Mesopotamië (Irak) en Perzië
(Iran). Om een draadje te trekken
naar de Bijbel, ook de Toren van Babel is gebouwd in de vorm van een ziggoerat.
Bij Ninevé en Ur zijn kleitabletten met wigvormige
tekens gevonden die worden toegeschreven aan de beschaving van de Sumeriërs, de oudste beschaving die
bekend is en ongeveer leefde van 4500 tot 1700 voor Christus.
De aarden heuvels waarin
de kleitabletten zijn gevonden bevatten ruïnes van een stad. Een stad bestaande
uit meerdere lagen, omdat het steeds weer herbouwd werd. Lange tijd hebben de
wigvormige tekens op de kleitabletten hun geheime betekenis niet prijsgegeven,
maar drie eeuwen na de vondst is het spijkerschrift
dan toch nog ontcijferd en onthulde de tekst de beschaving van de Sumeriërs. Hiermee is dit volk het eerst
bekende dat een schrift had ontwikkeld.
Ook voor cijfers werden
tekens ontworpen en ze maakten gebruik van het getal 60 als basis en niet 10
zoals wij dat nu gebruiken. Het getal 60 is nu nog terug te vinden in onze
seconden en minuten en de 360° van een cirkel.
 |
| Kleitablet van Sumeriërs |
Ze geloofden in de
krachten van natuurverschijnselen, goden en demonen. De mens had de taak om de
goden te dienen, die hen zouden beschermen en het onheil te keren. Er zijn in
de geschriften veel overeenkomsten te vinden met de Bijbel, zoals de zondvloed, het meest bekende verhaal uit
de Bijbel en in
De eerste priesteres
beschreven wordt als het overstromen van Het
Serpent.
De teksten op de
kleitabletten zijn helaas alleen professioneel vertaald in het Engels, maar wie
nieuwsgierig is naar de teksten, kan deze HIER lezen in
een vertaling van De Ware Wereld. Het
is fascinerend om te zien hoe de genoemde namen terugkomen in het boek De eerste priesteres. Op een geloofwaardige
manier beschrijft Zirkzee de rituelen die gebezigd werden.
Als laatste wil ik nog
even de aandacht vestigen op de prachtige cover van het boek en de uitvoering
in soft-touch laminaat, dat een hoge aaibaarheidsfactor heeft, en de duidelijke
lay-out van de rug.
Auteur
Jacqueline Yvonne Zirkzee (Leiden, 30 juni 1960) is een Nederlandse auteur
en historicus.
Na haar debuutroman Mykene (2001), een historische roman
over de Trojaanse Oorlog, schreef ze een bewerking van de legende van Tristan
en Isolde: Het Boek van Tristan en Isolde
(2004). Ze was co-auteur van de briefroman Iris
& Valentine. In 2008 verscheen Het
Heksenhuis, een historische roman gebaseerd op de heksenvervolgingen in
Bamberg. Na een verhalenbundel in 2011 volgde in 2013 de roman Reimer over de beginjaren van de VOC en
de Gouden Eeuw. In 2014 werd Het Boek van
Tristan en Isolde uitgebracht in vertaling als The Book of Isolde, onder het pseudoniem J.J. Circe.
Ze groeide op in
Oegstgeest en studeerde sociale en economische geschiedenis aan de Universiteit
Leiden. Haar romans zijn gebaseerd op historisch onderzoek.
Auteur: Jacqueline Zirkzee
Pagina's: 372
ISBN: 9789078905967
Uitgeverij De Brouwerij |
Brainbooks
Verschenen: 20 januari
2019
Mooi hoe de recensent zich verdiepte in de historische en archeologische achtergrond van het verhaal!
BeantwoordenVerwijderen