Recensie door Koen de Jager
Uitgeverij Catullus
'Als u dit leest, ben ik dood. Mijn
einde is onvermijdelijk.
Wanneer ik de laatste zin van dit
gedenkschrift geschreven heb,
leg ik mijn pen neer - voor eeuwig - [...].'
Cornelis Musch,
griffier der Staten-Generaal, december 1650
De queeste van
Cornelis Musch
Musch,
het literaire debuut van Jean-Marc van
Tol is het eerste deel van wat een trilogie moet worden over het leven van Johan de Witt. Deel 1 is 500 pagina’s
dik en wordt verteld via de fictieve memoires van Cornelis Musch, de griffier van de Staten-Generaal in de periode 1628 tot 1650.
De memoires van Musch
worden afgewisseld en ingekleurd door het leven van de gebroeders De Witt. De jongste, Johan is advocaat bij het Hof van Holland én wiskundige en zijn
oudere broer Cornelis is schepen van Dordrecht.
Op een dag wordt hun vader, oud-burgemeester van Dordrecht, samen met andere bestuurders gevangen gezet op Slot Loevestein door de Stadhouder Willem II. Tegelijkertijd
pleegt deze met zijn neef, graaf Willem-Frederik
van Nassau-Dietz een aanval op Amsterdam,
die jammerlijk mislukt omdat een deel van de troepen in het slechte weer op de
heide verdwaalt.
Die aanval was Willem II
ingefluisterd door Musch vanwege onenigheid over het afbreken van de Tachtigjarige Oorlog. Sommigen varen nu
eenmaal beter bij ellende en Musch was er zo één. Hij was getrouwd met de
dochter van Jacob Cats, dichter en
raadspensionaris van Holland. Verder
was Musch hopeloos corrupt en belust op macht;
'Het ging mij nooit om status. Ik streefde altijd naar hogere doelen. Rijkdom was slechts bijvangst; macht, werkelijke macht, dát was mijn streven. En met een raadspensionaris als schoonvader en een onervaren prins die mijn advies in alles volgde, was ik niet alleen de rijkste, maar ook de machtigste inwoner van Den Haag. Nee, van de Republiek. En daarmee, waarschijnlijk, van de wereld.'
 |
| Cornelis de Witt |
Hoe het afloopt met Musch
geef ik niet weg, dat doet de auteur zelf al vrij snel, maar hij vertelt vooral
het verhaal van de aanval op Amsterdam
en van de intriges in en om het hof. Het boek is een afwisseling van de
memoires van Musch, brieven en dagboeken van regenten en zelfs gedichten van
Cats. Dat maakt het een erg afwisselend boek. Zo staan er delen in uit een
zogenaamd blauwboekje, een pamflet om mensen te informeren of te overtuigen, in
dit geval een samenspraak tussen vier mensen over wat er is voorgevallen tussen
Willem II en de stad Amsterdam;
'AMSTERDAMMER: ‘Waren onze heren van Amsterdam niet ontboden om diezelfde morgen bij Zijne Hoogheid te komen?’BODE: “Neen, niet dat ik weet. De heren van Amsterdam waren vroeg bij het Hof gekomen. De heer Cats…was nog boven bij Zijne Hoogheid. Ze wachtten, terwijl het regende, onder de galerij op het Binnenhof en gingen daarna, nadat de heer Cats weer van boven was gekomen, naar de vergadering. Toen hoorden ze van de arrestatie. De heer Cats zei dat Zijne Hoogheid er niet aan twijfelde dat de troepen onder leiding van Zijne Excellentie graaf Willem Frederik, stadhouder van Friesland, reeds binnen Amsterdam waren.’BURGER: ‘Dus de heer Cats deelde mee wat Zijne Hoogheid hem gezegd had?’BODE: ‘Ja, in goed vertrouwen. Dat had Zijne Hoogheid ook van hem verlangd. Maar hij was zo geëxalteerd, wat niet verwonderlijk is, dat hij nauwelijks uit zijn woorden kon komen.’WAARD: ‘Dat kan men zich waarachtig wel voorstellen.’
 |
| Johan de Witt |
Een levendig stuk
geschiedenis dus, origineel en afwisselend verteld. Illustere figuren uit de
geschiedenis als de gebroeders De Witt, Jacob Cats, Frans Banninck Cock en Nicolaes
Tulp (u weet wel, geschilderd door Rembrandt),
Hugo de Groot, Johan van Oldebarnevelt, Christiaan
Huygens, ze komen allemaal voorbij en de meesten tot leven (Van
Oldebarnevelt was al onthoofd).
Ik heb in recensies gelezen dat er wel heel
veel personen voorbij kwamen, maar ik heb dat geen enkel moment als bezwaar
gezien. Het verhaal is prima te volgen en anders staat er achterin het boek een
volledige lijst met alle Dramatis
personae. Overigens is het boek prachtig uitgegeven, maar leg de omslag van de hardcover even weg tijdens het lezen, die schijnt af te geven…
Ik kijk uit naar deel 2.
Jean-Marc van Tol (Rotterdam, 6 juli 1967) is
een Nederlands illustrator, striptekenaar en cartoonist.
Hij specialiseerde
zich bij zijn studie Nederlands in het Middelnederlands en is momenteel
werkzaam als freelance striptekenaar. Zijn opdrachten ontvangt hij onder andere
van het bedrijfsleven, de reclamewereld, de (semi)-overheid en vanuit de
woningcorporatiebranche. Zijn belangrijkste werk is de cartoonreeks Fokke en Sukke, waar hij samen met John Reid en Bastiaan Geleijnse de geestelijk vader van is. Van het drietal is
Van Tol degene die de tekeningen maakt. Van Tol wordt wel de 'inkopper' van het
team genoemd.
 |
| Slot Loevestein |
In 2003 wonnen Reid,
Geleijnse en Van Tol de Stripschapprijs voor
hun gezamenlijke stripwerk (en dan met name Fokke & Sukke).
In 2006 lanceerde Van Tol
samen met Gerrit de Jager het boek "Strips in Stereo" waarin zij
en Maaike Hartjes, Hanco Kolk, Erik Kriek, Dick Matena, Peter Pontiac, Mark Retera, Barbara Stok, Joost Swarte, Thé Tjong King, Typex en Henk Kuijpers een
stripversie maakten van een lied van een Nederlandse artiest. Bij de
presentatie hiervan op 11 maart 2006
in Paradiso werden de originele nummers ten gehore
gebracht. Het boek kreeg goede kritieken, werd meermalen herdrukt en Van Tol en
Gerrit de Jager ontvingen later dat jaar tijdens De Stripdagen 2006 de P. Hans
Frankfurtherprijs voor dit bijzondere project.
Sinds 1 januari 2007 is
Jean-Marc van Tol zijn uitgeverij begonnen, Catullus. De naam is ontstaan uit het pseudoniem waarmee hij 1989
de kerstprijsvraag van Propria Cures
won.
Daarnaast tekent Van Tol
ook elke week de strip Kort en Triest
in de jongerenkrant 7Days. Van Kort
en Triest zijn inmiddels twee stripalbums uit, 'Verdwaald' en 'Opgepeuzeld'.
In 2011 presenteerde Van
Tol bij de VPRO het televisieprogramma 'Beeldverhaal',
waarin hij een overzicht gaf van diverse stromingen en belangrijke personen uit
de geschiedenis van het stripverhaal.
Titel: Musch
Auteur: Jean-Marc van Tol
Pagina's: 512
ISBN: 9789492409348
Uitgeverij Catullus
Verschenen: mei 2018
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Laat gerust een reactie achter.
Dat wordt zeer op prijs gesteld en we willen graag weten wat je ervan vindt.