Uitgeverij In de Knipscheer
'Voor alles wat we
nastreven, de keuzes die we maken, betalen we een prijs'
Motto
Protect me from what I want
Jenny Holzer
Personages
Thomas;
een verdienstelijk musicus, vader van
drie kinderen, getrouwd met Isa.
Eva; tolk,
samenwonend met Erik, een zorgzame dochter voor haar moeder, nu deze ouder
wordt, maar ook de liefhebbende vriendin van de homoseksuele Silke.
2017
Wanneer Thomas een prijs
in de wacht heeft gesleept voor zijn arrangementen, krijgt hij na de receptie een
briefje met de tekst: 'Spreken we elkaar
zaterdag?'
'Lezend, herlezend, hij heeft haar stem jaren niet
gehoord.
De begrafenis. Waarom zo lang gewacht? Was er een
aanleiding nodig, was het overlijden van haar vriendin een voorwaarde? Een
straatlantaarn licht de nieuwe woorden bij, hij verslindt ze stuk voor stuk.
Een kattenbelletje, meer is niet nodig om de anderen te vergeten en compleet te
zijn.
Laten we elkaar zaterdag spreken, staat er. Er
staat niet: Weet je zeker dat je erbij wilt zijn? Er staat: Ik weet dat je me
zaterdag wilt zien. Nee, feitelijk staat er: Ik wil dat we elkaar zaterdag zien.
Ja, dat is het. Ze heeft moeite gedaan hem over te halen.'
2002
Thomas heeft de liedjes
van Brel opnieuw gearrangeerd en diens voormalig muzikale begeleider wordt uitgenodigd
voor een interview, waarbij Eva wordt ingezet als tolk.
Dat is het moment dat
Thomas en Eva elkaar ontmoeten en na het interview raken ze met elkaar in
gesprek.
Thomas is onder de indruk
en zoekt na korte tijd contact. Eva houdt het in eerste instantie wat af, maar
zwicht toch. Ze ontmoeten elkaar vanaf dat moment regelmatig - het voelt als
vanzelfsprekend - met de afspraak dat het zuiver platonisch zal blijven. 'Geen seks, wij zijn "alleen
lezen".'
'Warmte van huid. Oneindigheid van een streling,
openheid en het oneindige. Een taal, dacht ze, dit is de taal om te verstaan.
[...] Eva en Thomas, op zomaar een dag. Ze ondergingen elkaar, voordat ze
elkaar hadden begroet.'
Brievenboek
Wat hen in die periode
bindt, is het brievenboek, waarin ze hun gedachten, herinneringen, dingen die
ze meemaken schrijven. Dit boek wordt bij elke ontmoeting discreet aan de ander
gegeven.
'Op weg naar huis voelden ze beiden de grootst
mogelijke verbondenheid en de grootst mogelijke eenzaamheid.'
Wanneer Thomas Eva de
vraag stelt of ze het ziet zitten om het samen licht te zien worden, aarzelt ze
geen tel en reist naar Brussel, waar Thomas op dat moment voor zijn werk
verblijft. In het appartement wacht ze hem op en realiseert ze zich
uiteindelijk wat ze eigenlijk wil.......
'Voor alles wat we nastreven, de keuzes die we
maken, betalen we een prijs'.
Opbouw en schrijfstijl
Het boek is opgebouwd uit
vier delen, voorspel en naspel. Meestal kiest een auteur voor de termen proloog en epiloog. De gekozen termen lijken mij hier hoogst suggestief.
Het verhaal meandert door
de tijd, het ene deel handelt in het heden, het andere deel is een flashback.
Mede hierdoor is het verhaal gelaagd, maar de gelaagdheid uit zich ook in de
perspectiefwisselingen.
Er is gebruik gemaakt van
een wisselend personale verteller en het is geschreven
in de derde persoon.
Met name in het eerste
deel van het boek gooit de auteur een ruime hoeveelheid 'bommetjes', waardoor er steeds een klein beetje informatie
weggegeven wordt. Dit geeft een gedoceerde opbouw en hield mijn
nieuwsgierigheid, naar het verdere verloop, groot.
De auteur weet heel handig
gebruik te maken van het 'point of view'.
Wanneer het perspectief bij Thomas ligt, is de sfeer opvallend anders dan
wanneer het perspectief bij Eva ligt. Denk hierbij aan de mannelijke en
vrouwelijke eigenschappen, die duidelijk verschillend weergegeven worden. De
auteur heeft zijn personages goed uitgewerkt en een psychologische diepgang
gegeven. Gevoelens van angst, vertwijfeling, verlangen worden heel invoelbaar
in de tekst verweven. De onvermijdelijke verschillen tussen de hoofdpersonages
worden goed beschreven. Het geeft duidelijk weer dat er sprake is van een aanzienlijk leeftijdsverschil en dat beiden uiteindelijk tóch uit
een heel andere wereld komen.
Brouwer past ook, op
geheel natuurlijke wijze, de schrijfstijl aan in de verschillende passages.
Wanneer hij een ruimte of omgeving beschrijft, zijn de zinnen korter, staccato
met meerdere komma's en veel informatie. - Deze passages lieten me beseffen; Natuurlijk!!!....Brouwer
heeft eerder ook poëzie geschreven!!! -. In andere passages is de
stijl meer beschrijvend, verhalend en komt het proza om de hoek kijken, met
prachtige zinsopbouw en oog voor details.
De dialogen zijn soepel en
nergens geforceerd. Hiermee bedoel ik dat de auteur de personages nooit overdreven veel laat vertellen cq zeggen, maar steeds precies voldoende om de lezer met hen te laten meeleven.
Motieven
Als motief ben ik in het
verhaal de dode merel tegengekomen. Een merel staat symbool voor het leven in
de hemel, maar ook als symbool voor verleiding en als een positief voorteken voor dingen die nog gaan komen. In alle drie de omschrijvingen kan ik me in dit
verhaal goed vinden.
Een tweede motief is de
rol van de muziek van Jacques Brel, zijn chanson 'Les désespérés' (De
radelozen). Hoe toepasselijk!
Gérard Jouannest maakt ook
acte de présence. Dit is de Franse pianist die als vaste begeleider van Brel
optrad.
Conclusie
Dit boek heeft me verrast,
zowel in opbouw, als in het intermenselijke thema. Ik heb het tweemaal achter
elkaar gelezen en de tweede keer was zo mogelijk mooier dan de eerste keer. Er
valt veel te ontdekken en de schrijfstijl, die zo wisselend is als de
omstandigheden dat zijn, is soms heel poëtisch en stemt tot nadenken.
De titel 'Het siamees moment' en wat
dit inhoudt voor de personages, wordt beschreven in het verhaal. Een heel mooi
gevonden thema in deze gelaagde en geslaagde roman.
Deze debuutroman doet me absoluut verlangen naar een volgend werk van Peter W.J. Brouwer.
Auteur
Eerder publiceerde Peter
W.J. Brouwer drie dichtbundels.
Hij verzorgt lezingen en
interviews tijdens literaire bijeenkomsten, in boekhandels, leeskringen, voor
radio en TV.
Met 'Het siamees moment' preludeert de auteur op een drieluik, waarvan dit het eerste deel is. Momenteel schrijft hij aan een tweede roman die zowel een vervolg als een op zichzelf staand verhaal wordt.
Met 'Het siamees moment' preludeert de auteur op een drieluik, waarvan dit het eerste deel is. Momenteel schrijft hij aan een tweede roman die zowel een vervolg als een op zichzelf staand verhaal wordt.
Het siamees moment
Auteur: Peter W.J. Brouwer
Pagina's: 278
ISBN: 9789062659678
Uitgeverij In de
Knipscheer
Verschenen: september 2017
Ik zit gekluiserd in mijn zetel bij het lezen van deze recensie. Ik ben gewoon sprakeloos, waardoor ik hier niet veel zinnigs kan zeggen. Dat dit boek heel hard binnenkomt en je tot je diepste vezel grijpt is ontegensprekelijk.
BeantwoordenVerwijderenDank je wel, Katrien, dat je de moeite hebt genomen mijn bespreking te lezen én dat je hebt gereageerd. Alle eer gaat naar de auteur, die dit debuut heeft geschreven.
Verwijderen